Program Natura 2000 to sieć obszarów sklasyfikowanych jako tereny objęte ochroną przyrody, znajdujące się na terytorium Unii Europejskiej. Do podstawowych założeń projektu należy ochrona i zachowanie danych typów siedlisk przyrodniczych oraz cennych gatunków zagrożonych wyginięciem. Działanie wspólnotowe na terenie całej Unii Europejskiej na rzecz środowiska naturalnego w oparciu o jednolite zasady prawne pomaga spotęgować korzystne dla chronionych obszarów efekty i zoptymalizować koszty. Podstawę prawną programu Natura 2000 stanowią: dyrektywa ptasia, przyjęta w 1979 roku i z czasem zastąpiona dyrektywą z 2009 roku oraz dyrektywa siedliskowa z 1992 roku. Natura 2000 obejmuje ponad 26 400 obszarów o łącznej powierzchni: ponad 318 tys. km² powierzchni morskiej i ponad 788 tys. km² powierzchni lądowej, co stanowi 18% powierzchni państw całej Unii Europejskiej.

Natura 2000 została wprowadzona w Polsce w 2004 roku i funkcjonuje niezależnie od istniejących już wcześniej parków narodowych, rezerwatów przyrody i innych form ochrony. Zakres działań w obrębie każdego z obszarów objętych programem może być inny, charakterystyczny dla specyfiki danego terenu. Niezwykle ważny jest regularny monitoring stanu siedlisk przyrodniczych oraz populacji gatunków zagrożonych roślin i zwierząt w ich obrębie, a także raportowanie wyników tych obserwacji, co umożliwia ocenę skuteczności prowadzonych działań ochronnych.

Program zachęca do obserwacji terenów nim objętych, znajdujących się w najbliższej okolicy oraz udostępnia wytyczne oraz porady na swojej stronie internetowej. Znajduje się tam również formularz, w którym można podzielić się obserwacjami (link: https://natura2000.gdos.gov.pl/podziel-sie-obserwacjami).

W ramach programu prowadzone są również projekty edukacyjne, podczas których przygotowano wiele podręczników, broszur informacyjnych, instrukcji oraz planów zadań ochronnych (podczas ich tworzenia prowadzone są konsultacje społeczne, w wyniku których wykorzystywane są doświadczenia różnych podmiotów) znajdujących się pod linkiem:

https://natura2000.gdos.gov.pl/wytyczne-i-poradniki

Listę obszarów objętych programem Natura 2000 w Polsce można znaleźć pod linkiem:

https://pl.wikipedia.org/wiki/Obszary_Natura_2000_w_Polsce#Lista_obszar%C3%B3w_programu_Natura_2000_w_Polsce

Ściągnij PDF