Zarządzanie miastem

Inicjatywa lokalna

Miasta: Katowice, Kraków, Poznań, Warszawa
Autor artykułu:
Studenckie Koło Naukowe „eco_SYSTEM”
Data utworzenia: 24 kwietnia 2022 13:17

Inicjatywa lokalna to forma współpracy mieszkańców miasta z samorządem lokalnym, której celem jest zrealizowanie zadań publicznych zgłoszonych przez społeczność. Zadania do realizacji wybiera samorząd, przekazując wskazaną przez mieszkańców pomoc do ich wykonania (np. wsparcie finansowe lub usługi zewnętrznej firmy). Zakres zadań możliwych do zgłoszenia jest bardzo szeroki, obejmuje całą tematykę związaną z życiem w mieście, m.in. rewitalizację, turystykę, bezpieczeństwo, szkolnictwo, działania na rzecz mniejszości narodowych i etnicznych, wsparcie dla lokalnych wspólnot czy organizację wolontariatu. Istotną cechą inicjatywy lokalnej jest wkład własny lokalnej społeczności, który może mieć formę wkładu rzeczowego, finansowego lub pracy własnej. 


Podstawa prawna

Inicjatywa lokalna jako forma współpracy samorządu terytorialnego z mieszkańcami pojawia się w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Ustawa przewiduje, że mieszkańcy mogą bezpośrednio lub za pośrednictwem organizacji pozarządowych zgłosić realizację zadania publicznego, w które będą bezpośrednio zaangażowani.

Inicjatywa lokalna a inne formy partycypacji

Inicjatywa lokalna jest często mylona z budżetem partycypacyjnym lub funduszem sołeckim. Główną różnicą pomiędzy inicjatywą lokalną, a pozostałymi formami partycypacji jest wkład mieszkańców. W ramach inicjatywy lokalnej mieszkańcy nie tylko zgłaszają swoje pomysły, ale również biorą udział w ich realizacji. W przypadku zarówno budżetu partycypacyjnego, jak i funduszu sołeckiego mieszkańcy nie muszą brać udziału w projekcie. Istotną różnicą jest także kwestia wyboru zadań. Działania do realizacji w ramach inicjatywy lokalnej wybierają przedstawiciele samorządu, natomiast w przypadku budżetu partycypacyjnego i funduszu sołeckiego to mieszkańcy mają głos w sprawie wyboru projektów. 

Katowice

Inicjatywa lokalna w Katowicach działa od 2013 roku. Początkowe edycje inicjatywy posiadały budżet w wysokości 100 tys. zł. Od 2016 roku miasto Katowice przeznacza na ten cel kwotę 1 mln zł w związku z rosnącym zainteresowaniem mieszkańców. 

Kto może zgłosić wniosek?

  • Mieszkaniec miasta Katowice 
  • Mieszkaniec miasta Katowice za pośrednictwem organizacji pozarządowych mających siedzibę na terenie miasta Katowice 

Kiedy składać wniosek?

Wniosek można złożyć od 1 października do 15 listopada roku poprzedzającego rok budżetowy z terminem realizacji od 1 stycznia do końca roku budżetowego.

Wypełnianie wniosku

Formularz wniosku o inicjatywę lokalną można znaleźć na stronie miasta Katowice. We wniosku należy podać m.in.: 

  • nazwę planowanego działania,
  • dane osobowe osób, które będą zaangażowane w realizację inicjatywy,
  • opis inicjatywy (na czym polega, jaki jest okres i miejsce realizacji działań),
  • do kogo skierowana jest inicjatywa i jakie płyną z niej korzyści,
  • skalę oddziaływania inicjatywy,
  • zasoby posiadane przez osoby zaangażowane w inicjatywę (wkład rzeczowy, finansowy lub praca własna),
  • kosztorys,
  • imienną listę mieszkańców miasta Katowice popierających inicjatywę.

Aby zwiększyć szansę na realizację wniosku można zwrócić się do Rady Jednostki Pomocniczej o wydanie pozytywnej opinii dotyczącej planowej inicjatywy. Wypełniony wniosek należy złożyć do Urzędu Miasta Katowice.

Przykład zrealizowanej inicjatywy lokalnej

W 2017 roku w ramach inicjatywy lokalnej grupa mieszkańców zgłosiła do Urzędu Miasta Katowice projekt rewitalizacji podwórka przy ulicach Kościuszki, Szeligiewicza, Narcyzów i Różanej. Inicjatywa została wsparta przez miasto kwotą 58,6 tys. zł, pozostałe środki pochodziły z budżetu mieszkańców. W ramach prac nad inicjatywą lokalną społeczność zasadziła nowe rośliny. Pojawiły się nowe meble miejskie w postaci ławek czy osłonek śmietnikowych, a także wybrukowano alejki i wprowadzono nowy system nawadniania roślin wykorzystujący wody opadowe zgromadzone w pojemnikach. Oprócz mieszkańców w projekcie brali udział także pracownicy Komunalnego Zakładu Gospodarki Mieszkaniowej oraz firma Green Spot z Kobióra, która wykonywała część robót związanych z inicjatywą. Mieszkańcy podkreślają, że ważnym aspektem rewitalizacji była integracja mieszkańców, którzy dotąd byli wobec siebie anonimowymi osobami. 

Krytyka katowickiej inicjatywy lokalnej

Celem inicjatywy lokalnej jest zaangażowanie mieszkańców w sprawy dla nich ważne przy odpowiednim wsparciu ze strony miasta. Taka idea, oprócz korzyści materialnych, zakłada również współpracę mieszkańców z samorządem lokalnym oraz budowanie sąsiedzkich relacji w trakcie podejmowanych działań. W ostatnich latach projekty realizowane w ramach inicjatywy nie spełniały wszystkich założeń tej idei. Najczęściej zgłaszano projekty, których celem było sfinansowanie wydarzeń szkolnych lub uzupełnienie braków w miejskich jednostkach, np. zakup książek do biblioteki. Zdaniem niektórych, tego rodzaju działania nie mają nic wspólnego z zaangażowaniem mieszkańców i budowaniem lokalnych społeczności, więc nie powinny być finansowane z puli budżetu miejskiego przeznaczonej na inicjatywę lokalną.

Inicjatywa lokalna w innych miastach

Warszawa

Wniosek o inicjatywę lokalną w Warszawie można składać przez cały rok w Wydziale Obsługi Mieszkańców tej dzielnicy, w której inicjatywa jest planowana. Po dokonaniu oceny punktowej przez samorząd lokalny, wydawana jest decyzja w sprawie wniosku. Koordynatorzy ds. inicjatywy lokalnej w każdej dzielnicy udzielają informacji na temat tej formy partycypacji.

 

Poznań

Inicjatywa lokalna w Poznaniu realizowana jest przez Wydział Gospodarki Komunalnej i skupia się na realizacji zadań z zakresu: 

  • sieci wodociągowych,
  • sieci kanalizacji sanitarnej,
  • sieci kanalizacji deszczowej,
  • nawierzchni dróg i chodników,
  • oświetlenia ulicznego.

Miasto Poznań finansuje 50% inwestycji (istnieje możliwość zwiększenia dofinansowania do 75%). Wniosek o inicjatywę lokalną należy uzupełnić o opinię Rady Osiedla, dokumentację techniczną, kosztorys inwestorski i pozwolenie na budowę (lub zaświadczenie o braku przeciwwskazań do rozpoczęcia robót).

Kraków

Wniosek o inicjatywę lokalną w Krakowie można złożyć pocztą tradycyjną na adres: Urząd Miasta Krakowa, Wydział Polityki Społecznej i Zdrowia, Referat ds. Partycypacji i Dialogu, ul. Jana Dekerta 24, 30-703 Kraków; bezpośrednio w Urzędzie Miasta lub przez Platformę e-PUAP. W 2022 roku miasto przeznaczyło na ten cel kwotę 150 tys. zł. Wnioski można składać bezterminowo, do wyczerpania puli dostępnych środków z budżetu. Tematyka dotychczas realizowanych projektów skupiała się wokół zieleni miejskiej i spotkań lokalnych społeczności.

Wyświetlenia: 408

Komentarze

Brak komentarzy
Zaloguj się, aby móc dodać komentarz