Reżim miejski

to grupa osób, która posiada dostęp do zasobów instytucjonalnych. Zasoby te dają jej możliwość kontrolowania tego, jakie decyzje są podejmowane w danej jednostce terytorialnej.

Autorem teorii dotyczącej reżimów miejskich jest Clarence Stone, który opisał niniejsze zagadnienie pod koniec lat 80. XX wieku.

Powstanie reżimu miejskiego w danym ośrodku miejskim zależy od kilku zmiennych. Często jest rodzajem odpowiedzi na przemiany bądź konflikty społeczne, które zachodzą na scenie polityki miejskiej. Zdarza się, że reżim powstaje w wyjątkowych okolicznościach, reagując na zaistniałe, chwilowe potrzeby koalicjantów, nie zawsze ze względu na tożsamość interesów. Istotne są również sieci powiązań, czyli koalicje. Powstają one pomiędzy rządowymi i pozarządowymi podmiotami lokalnymi. Podmiotami, które są wartościowymi wspólnikami w reżimie jest grupa (…) posiadająca strategiczną wiedzę o społecznych relacjach i zdolności działania na bazie tej wiedzy, grupa sprawująca kontrolę nad zasobami (C. Stone 1986, za: I. Sagan 2000, s. 45). Grupami tymi są odpowiednio władze lokalne i przedsiębiorcy.

Zjawisko reżimów miejskich obserwowane jest w konfliktach obecnych we współczesnym świecie, jak i przeszłości. Przykładem może być miasto Mielec i publikacja

"Powstanie symbolicznego reżimu miejskiego na przykładzie gry o specjalną strefę ekonomiczną w Mielcu". Jak czytamy w publikacji W Mielcu w pierwszej połowie lat 90. większość istotnych aktorów lokalnych zjednoczyła się wokół idei utworzenia specjalnej strefy ekonomicznej. Nieformalna koalicja osób i instytucji szybko zyskała dostęp do instytucjonalnych zasobów, dających możliwość kontrolowania procesów decyzyjnych, oraz przejęła przewodnictwo społeczne. Młodej koalicji udało się także pozyskać poparcie części ówczesnego rządu. Taki układ, mobilizujący siły w celu wykreowania nowej perspektywy rozwoju, miał większość cech charakterystycznych dla reżimu miejskiego (urban regime) typu symbolicznego. Miarą sukcesu tego reżimu było utworzenie w Mielcu w 1995 r. pierwszej w Polsce SSE. Strefa ta powstała na podstawie uchwalonej w 1994 r. ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych, skonstruowanej głównie przez uczestników tego reżimu i noszącej zauważalne piętno problemów miasta.

Ściągnij PDF