Miejskie dobra wspólne (urban commons) to współdzielone zasoby miejskie, w przypadku których wspólnoty miejskie w sposób świadomy poprzez proces uwspólniania (commoning) kolektywnie wypracowują i stosują zestaw wartości i norm (tzw. protokół społeczny) służący stabilnemu, sprawiedliwemu, uczciwemu współdzieleniu zasobów dla wspólnych korzyści członków wspólnoty miejskiej [Polko, Czornik, Ochojski, 2021, s. 19].

Ważnym elementem, który spaja wspólnoty miejskie ze współdzielonymi zasobami jest proces uwspólniania (commoning), rozumiany jako społeczna praktyka zarządzania wspólnymi zasobami dla wspólnych korzyści [Bollier, 2014, s. 20]. Polega ona na oddolnym animowaniu kolektywnych działań realizowanych przez członków wspólnoty miejskiej, które prowadzą do tworzenia dóbr i kreowania wartości w oparciu o zasoby miejskie. Stworzone w ten sposób dobra wspólne są powszechnie dostępne dla wszystkich członków danej wspólnoty miejskiej. Tworzenie i dystrybucja miejskich dóbr wspólnych nie jest oparta na mechanizmie rynkowym i nie podlega rynkowej wycenie.

Specyficzną cechą procesu uwspólniania w mieście jest eksperymentowanie, przejawiające się ciągłym kreowaniem, a następnie testowaniem różnych sposobów gospodarowania współdzielonymi zasobami, tworzenia nowych dóbr i usług oraz rozwiązywania bieżących problemów życia w mieście. Dellenbaugh-Losse, Zimmermann i de Vries [2020, s. 23] wskazują, że uwspólnianie przyczynia się do tworzenia nieoczekiwanych rozwiązań przestrzennych, w istocie hakując przestrzeń miejską i rekonfigurując znane przestrzenie w coś nowego.

Przykładami dóbr wspólnych w mieście mogą być:

Ściągnij PDF