Uczestnicy i kwalifikacja do programu

Kryterium kwalifikacji do programu stanowiły dotychczasowe osiągnięcia miast (tj. gmin miejskich lub miejsko-wiejskich) w realizacji wybranego Celu Zrównoważonego Rozwoju. W wyniku przeprowadzonej procedury naboru do programu przystąpiły łącznie 104 polskie miasta. Wszyscy laureaci ,,Planu Działań dla Miast” zgłosili projekty wpisujące się w założenia Agendy 2030, który przy indywidualnym wsparciu eksperckim Instytutu Rozwoju Miast i Regionów zostaną zrealizowane w 2022 roku – roku WUF11. Miasta zostały włączone do programu na podstawie jednej z trzech ścieżek kwalifikacji, które zostały opisane poniżej.

W wyniku otwartego naboru wyselekcjonowano 35 miast, które przedstawiły najciekawsze projekty do realizacji w 2022 r. oraz wykazały najbogatsze osiągnięcia w zakresie zrównoważonej transformacji zgodnej z potrzebami mieszkańców. Więcej o wynikach postępowania konkursowego można przeczytać w zakładce Otwarty nabór.

Wśród laureatów postępowania konkursowego znalazły się: m.st. Warszawa, wyróżnione za projekt ,,EKOstolica – nie marnujmy żywności!” odnoszący się do odpowiedzialnej konsumpcji i produkcji, miasto Pleszew z inicjatywą ,,Modelowa transformacja centrum miasta w Kompaktowym Pleszewie”, Rawicz z projektem ,,Miasto Rawicz partnerem dla zrównoważonego rozwoju zapobiegającym negatywnym skutkom zmian klimatu” oraz Katowice, wstępujące do programu z inicjatywą ,,Czas na Szopienice – Zmieniamy nasze miasta dla lepszej przyszłości”.

W naborze eksperckim wyłoniono kolejne 34 miasta na podstawie udokumentowanych osiągnięć w zakresie polityki zrównoważonego rozwoju. W tej formule do programu dołączyły m.in. Rzeszów z inicjatywą związaną z rozwojem pionierskiego na skalę kraju Centrum Innowacji Miejskich – Urban Lab oraz rozwojem transportu miejskiego realizującego cel wprowadzania innowacyjnego przemysłu oraz miejskiej infrastruktury, Gliwice z projektem partycypacyjnego formułowania strategii rozwoju Gliwice 2040, Jarocin promujący projekt „Po pierwsze mieszkanie” czy Tychy, gdzie toczą się prace nad „masterplanem” nowego centrum miasta.

Trzecią ścieżką kwalifikacji do ,,Planu Działań dla Miast” jest uczestnictwo w jednej z dwóch sieci edukacyjnych zrzeszających miasta, powstałych w ramach działań programowych. Założeniem sieci jest wzmacnianie kompetencji i podnoszenie poziomu wiedzy przedstawicieli samorządów zgodnie z wiodącą tematyką poprzez działania edukacyjne zgodne ze zgłoszonym projektem. W ramach sieci ,,Gospodarka cyrkularna odpadami’’ oraz ,,Partnerstwo podmiotów publicznych i niepublicznych na rzecz dobrej jakości wody i poprawy warunków sanitarnych” do programu przystąpiły 35 ośrodki miejskie.

Otwarty nabór

Otwarty nabór stanowi jedną z trzech ścieżek kwalifikacji do programu (obok naboru eksperckiego oraz zrzeszających miasta sieci edukacyjnych). W wyniku postępowania konkursowego wyselekcjonowano 35 miast, które przedstawiły najciekawsze projekty do realizacji w 2022 r. oraz wykazały najbogatsze osiągnięcia w zakresie zrównoważonej transformacji zgodnej z potrzebami mieszkańców. Po zakończonym naborze Komisja Konkursowa przeprowadziła analizę zgłoszeń w 17 kategoriach tożsamych z Celami Zrównoważonego Rozwoju określonymi w Agendzie 2030. Docelowo wybrano 36 miast, które w najszerszym zakresie udokumentowały dotychczasowe osiągnięcia w dziedzinie zrównoważonej transformacji zgodnej z potrzebami mieszkańców oraz przedstawiły najciekawsze projekty do realizacji w 2022 r. W wyniku przeprowadzonej oceny zgłoszeń wyłoniono następujące miasta:

CEL 1 Koniec z ubótwem

m. Zawiercie na podstawie projektu ,,Pomoc sobie poprzez pomoc innym. Przez wolontariat do pracy zawodowej – bezdomni w drodze po lepszy byt’’;

CEL 3 Dobre zdrowie i jakość życia

m. Łask na podstawie projektu ,,Rowerem przez zielono – niebieską Gminę Łask”, m. Kołobrzeg na podstawie projektu ,,Human smart cities. Inteligentne miasta współtworzone’’ oraz m. Mińsk Mazowiecki z ,,Uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w celu realizacji SIM-Mińsk Mazowiecki”;

CEL 4 Dobra jakość edukacji

m. Starachowice z projektem ,,Edukacja Ekologiczna w Eko szkole”, m. Szczawno-Zdrój z ,,Dobrą jakością edukacji”, m. Jasło z programem pn. ,,Miasto Wiedzy – Jasło Silne Swoimi Mieszkańcami” oraz m. Halinów przedstawiające inicjatywę ,,Zapewnienie wysokiego standardu edukacji w gminie Halinów”;

CEL 5 Równość płci

m. Skarżysko-Kamienna z projektem ,,Polityka równościowa miasta”;

CEL 7 Czysta i dostępna energia

m. Konin z projektem ,,Konin – Zielone Miasto Energii – nowy kierunek rozwoju” oraz m. Wałbrzych – projekt ,,Poprawa jakości życia mieszkańców poprzez adaptację do zmian klimatu oraz zapewnienie dostępu do zielonej energii po przystępnej cenie”;

CEL 8 Wzrost gospodarczy i godna praca

m. Kielce z ,,Realizacją Planu Adaptacji do zmian klimatu z ukierunkowaniem na poprawę funkcjonowania ekosystemów miasta, elementy BZI, zwiększanie terenów zieleni z uwzględnieniem planów inwestycyjnych miasta” oraz m. Chodzież na podstawie projektu ,,Chodzież Od Nowa – rewitalizacja fizyczna, gospodarcza, społeczna i kulturalna śródmieścia’’;

CEL 8 Wzrost gospodarczy i godna praca

CEL 9 Innowacyjność, przemysł, infrastruktura

m. Zduńska Wola na podstawie inicjatywy ,,Żyj lokalnie, pracuj globalnie’’ oraz m. Ustrzyki Dolne z ,,Nowym modelem transferu turystycznego w Bieszczadach”;

CEL 10 Mniej nierówności

m. Malbork na podstawie inicjatywy ,,Zmieniaj siebie i otoczenie – działania wspierające włączenie społeczne, integrację i wzrost poczucia tożsamości wśród mieszkańców Malborka na obszarze rewitalizacji’’, m. Boguchwała z projektem ,,W stronę spójności i skuteczności działań w zakresie rozwoju zrównoważonego i inteligentnego miasta’’, m. Dąbrowa Górnicza z inicjatywą ,,Włączeni w miasto” oraz m. Ełk – przedsięwzięcie ,,Nowe perspektywy – czas na zmiany”;

CEL 11 Zrównoważone miasta i społeczności

m. Pleszew prezentujące projekt ,,Modelowa transformacja centrum miasta w Kompaktowym Pleszewie”, m. Rawicz – ,,Miasto Rawicz partnerem dla zrównoważonego rozwoju zapobiegającym negatywnym skutkom zmian klimatu’’, m. Katowice z inicjatywą ,,Czas na Szopienice – Zmieniamy nasze miasta dla lepszej przyszłości”, m. Leszno z ,,Ofertą szytą na miarę, czyli jak dotrzeć do tych co nie docieramy’’, m. Ruda Śląska z przedsięwzięciem ,,Ruda Śląska w rękach mieszkańców-badania społeczne przestrzeni publicznej’’, m. Iława z projektem ,,Osiedle Jagiellońskie – w stronę definicji śródmieścia’’ oraz m. Bielsko-Biała z ,,Oceną końcowa realizacji PROM 2014-2021, ewaluacją ex post Programu Rewitalizacji Obszarów Miejskich w Bielsku-Białej na lata 2014-2021’’;

CEL 12 Odpowiedzialna konsumpcja i produkcja

zwycięzca konkursu – m.st. Warszawa z projektem projektu ,,EKOstolica – nie marnujmy żywności!” oraz m. Rybnik z ,,Rybnickim modelem działania na rzecz zrównoważonej konsumpcji i produkcji”;

CEL 13 Działania w dziedzinie klimatu

m. Jelenia Góra przestawiające inicjatywę ,,Zmieniaj swój świat od najmłodszych lat – zapewnij sobie przyszłość czystą, zdrową i bezpieczną”, m. Łomianki – ,,Rewitalizacja Strugi Dziekanowskiej w Gminie Łomianki w celu zwiększenia adaptacyjności gminy na zmiany klimatu”, m. Rzeszów z projektem ,,Gmina Miasto Rzeszów – partycypacja społeczna i dobre praktyki realizujące cele Agendy 2030 w zakresie transportu publicznego”, m. Wrocław z ,,Programem Szare na Zielone’’, m. Głogów – ,,Poprawa jakości powietrza w Głogowie poprzez zmniejszenie zanieczyszczeń z emisji liniowej (komunikacyjnej)”;

CEL 15 Życie na lądzie

m. Łosice z przedsięwzięciem ,,Opracowanie fiszki projektowej dot. projektu strategicznego Partnerstwa Razem dla Rozwoju’’;

CEL 16 Pokój, sprawiedliwość i silne instytucje

m. Zabrze z ,,Programem Dostępności Miasta Zabrze’’;

Najwyższą punktację uzyskało m.st. Warszawa – zwycięzca postępowania konkursowego, które przedstawiło projekt ,,EKOstolica – nie marnujmy żywności!”, odnoszący się do odpowiedzialnej konsumpcji i produkcji. Drugie miejsce zajęło miasto Pleszew z inicjatywą ,,Modelowa transformacja centrum miasta w Kompaktowym Pleszewie”. Ponadto na podium stanęły ex aequo Rawicz z projektem ,,Miasto Rawicz partnerem dla zrównoważonego rozwoju zapobiegającym negatywnym skutkom zmian klimatu’’ oraz Katowice przystępujące do programu z inicjatywą ,,Czas na Szopienice – Zmieniamy nasze miasta dla lepszej przyszłości”. W pierwszej szóstce najlepszych zgłoszeń pod względem wdrażania Celów Zrównoważonego Rozwoju znalazły się także: Łosice i Zduńska Wola (miejsce 4), Kielce, Ruda Śląska, Leszno i Starachowice (miejsce 5) oraz Malbork i Ustrzyki Dolne (miejsce 6).

Poniżej przedstawiamy listę rankingową miast zakwalifikowanych do programu z uwzględnieniem punktacji.

Lista rankingowa miast wyłonionych w otwartym naborze do programu „Plan Działań dla Miast”

Nabór ekspercki

Nabór ekspercki stanowi drugą z trzech ścieżek kwalifikacji do programu (obok naboru otwartego oraz zrzeszających miasta sieci edukacyjnych). W naborze eksperckim wyłoniono kolejne 34 miasta na podstawie udokumentowanych osiągnięć w zakresie polityki zrównoważonego rozwoju. W tej formule do programu dołączyły m.in. Rzeszów z inicjatywą związaną z rozwojem pionierskiego na skalę kraju Centrum Innowacji Miejskich – Urban Lab oraz rozwojem transportu miejskiego realizującego cel wprowadzania innowacyjnego przemysłu oraz miejskiej infrastruktury, Gliwice z projektem partycypacyjnego formułowania strategii rozwoju Gliwice 2040, Jarocin promujący projekt „Po pierwsze mieszkanie” czy Tychy, gdzie toczą się prace nad „masterplanem” nowego centrum miasta.

Doceniono ośrodki wyróżniające się w 2021 r. wartościowymi działaniami w zakresie polityki środowiskowej realizowanymi w programach prorozwojowych, m.in. ,,Zintegrowane projektowanie zieleni miejskiej’’ w ramach Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gruntów Wodnych (NFOŚiGW), ,,Miasto z klimatem’’ realizowanego przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska oraz innych, innowacyjnych na skalę Polski osiągnięć. Nabór ekspercki poprzedzono analizą działań podejmowanych przez miasta, której celem było zmierzenie efektywności wdrażania Celów Zrównoważonego Rozwoju oraz potencjału samorządów w kontekście zrównoważonej transformacji.

Lista miast wyłonionych do programu ,,Plan Działań dla Miast’’ w naborze eksperckim

Sieci edukacyjne

Trzecią ścieżką kwalifikacji do ,,Planu Działań dla Miast” jest uczestnictwo w jednej z dwóch sieci edukacyjnych zrzeszających miasta, powstałych w ramach działań programowych. Założeniem sieci jest wzmacnianie kompetencji i podnoszenie poziomu wiedzy przedstawicieli samorządów zgodnie z wiodącą tematyką poprzez działania edukacyjne zgodne ze zgłoszonym projektem. W ramach sieci ,,Gospodarka cyrkularna odpadami’’ oraz ,,Partnerstwo podmiotów publicznych i niepublicznych na rzecz dobrej jakości wody i poprawy warunków sanitarnych” do programu przystąpiły 35 ośrodki miejskie. Wsparcie eksperckie oferowane miastom przystępującym do sieci edukacyjnych obejmuje tematyczne szkolenia, warsztaty oraz indywidualne doradztwo przy realizacji inicjatyw wdrażanych we współpracy z Instytutem Rozwoju Miast i Regionów w 2022 roku.

Lista miast uczestniczących w programie ,,Plan Działań dla Miast’’ w ramach sieci edukacyjnych

Do góry