Iława

Wstęp

Towarzyszący 11. Światowemu Forum Miejskiemu „Plan Działań dla Miast. Modelowa lokalność” (PDM) to program unikatowy w skali europejskiej. Łączy ponad sto polskich miast, które w różnorodny sposób odpowiadają na lokalne wyzwania zgodne z celami zrównoważonego rozwoju określonymi w Agendzie 2030. Jego celem jest włączenie polskich miast w światową dyskusję na temat trendów zrównoważonej urbanizacji oraz popularyzacja ich wdrażania w ramach zadań własnych miast.

Kryterium kwalifikacji do programu stanowiły dotychczasowe osiągnięcia miast w wybranym celu zrównoważonego rozwoju Agendy 2030. O unikatowym charakterze „Planu Działań dla Miast” przesądza przedstawienie w jednej inicjatywie bogactwa różnorodnych doświadczeń, którymi polskie miasta mogą dzielić się z innymi. Program PDM prowadzony był równolegle do prac nad nową Krajową Polityką Miejską 2030 i stanowi jeden z projektów strategicznych ujętych w KPM 2030. Dokument pokazuje dobre praktyki wypracowane już przez polskie miasta w ostatnich latach, aby mierzyć się z wyzwaniami w 17 celach, w tym ubóstwem mieszkańców, nierównościami społecznymi, barierami w rozwoju gospodarczym czy zmianami klimatu. Jednocześnie jak w soczewce dokument skupia się na 2022 roku i ukazuje bogactwo projektów zaplanowanych w miastach na ten rok. Chociaż Światowe Forum Miejskie trwa kilka dni, poprzez te działania jest obecne w ponad 100 polskich miastach przez cały okres realizacji „Planu Działań dla Miast”.

Iława bierze udział w Programie „Plan Działań dla Miast. Modelowa lokalność” z projektem „Osiedle Jagiellońskie – w stronę nowej definicji śródmieścia”, co przyczyni się do pozostawienia trwałego wkładu w wypracowanie wspólnej wizji zrównoważonego rozwoju polskich miast dzięki wymianie doświadczeń. Włączając się w światowy trend zrównoważonej przemiany przestrzeni miejskich oraz realizując projekt w ramach „Planu Działań dla Miast”, Iława uczestniczy w dyskusji na temat rozwoju terenów zurbanizowanych oraz tworzeniu platformy dla systematycznego udoskonalania i wdrażania dobrych wzorców w lokalnych politykach miejskich. PDM ma na celu upowszechnienie dobrych praktyk zaczerpniętych ze zrealizowanych przedsięwzięć wypełniających Cele Zrównoważonego Rozwoju ONZ oraz promocję osiągnięć poszczególnych miast w ich wypełnianiu, istotnych z perspektywy miast i szukania odpowiedzi na lokalnie występujące problemy, niezależnie od skali projektów lub działań.

Działania Iławy realizowane w ramach „Planu Działań dla Miast” w projekcie „Osiedle Jagiellońskie – w stronę nowej definicji śródmieścia” odwołują się do 11. Celu Zrównoważonego Rozwoju, tj. Zrównoważone miasta i społeczności. Realizacja tego projektu wpisuje się w rozstrzygnięcia strategiczne w dokumentach strategicznych Iławy wymienionych w raporcie. Zapraszamy do lektury raportu i zapoznania się z wyzwaniami i osiągnięciami Iławy.

Rozdział 1. Przyczyny podjęcia przez Iławę działań w Celu 11. Zrównoważone miasta i społeczności

1.1. Krótka charakterystyka miasta

Iława to miasto położone w województwie warmińsko-mazurskim na Pojezierzu Iławskim. Powierzchnia gminy miejskiej Iława wynosi 22 km². Liczba zameldowanych osób na koniec 2020 roku wyniosła 32 025 osób, z czego 18 569 osób (57,98%) było w wieku produkcyjnym, 6018 w wieku przedprodukcyjnym (18,79%), a 7438 w wieku poprodukcyjnym (23,23%). Jednym z głównych wyzwań Iławy jest ograniczenie ujemnego przyrostu naturalnego. Widoczna jest tendencja rosnąca liczby mieszkańców w wieku emerytalnym.

Przez Iławę przebiega droga krajowa nr 16 relacji Ełk – Grudziądz, natomiast w odległości 20 km od miasta znajduje się droga nr 7 relacji Gdańsk – Warszawa. Od południa do miasta prowadzi droga wojewódzka nr 536, a od północy droga wojewódzka nr 521. Ponadto Iława jest również ważnym węzłem kolejowym kraju i największym węzłem w województwie warmińsko-mazurskim. Krzyżują się tu główne linie kolejowe: Kraków – Gdańsk i Olsztyn – Toruń.

Jeziora i rzeki Pojezierza Iławskiego tworzą razem z Kanałem Elbląskim rozbudowany system żeglugi śródlądowej, łączący okoliczne zbiorniki wodne i umożliwiający dopłynięcie z Iławy aż do Morza Bałtyckiego. Iława położona jest na terenie Zielonych Płuc Polski (ZPP) – unikatowym przyrodniczo obszarze, charakteryzującym się czystym powietrzem i różnorodnością systemu przyrodniczego. Od strony północnej i zachodniej miasto otacza Park Krajobrazowy Pojezierza Iławskiego, a ono samo położone jest nad jednym z najdłuższych jezior w Polsce – Jeziorakiem oraz w otoczeniu kilku mniejszych jezior. W granicach miasta na Jezioraku znajduje się wyspa Wielka Żuława z reliktami staropruskiego grodu.

Iława jest ośrodkiem wypoczynkowym, paraolimpijskim i turystycznym. Warto obejrzeć tu przede wszystkim kościół Przemienienia Pańskiego, który jest najstarszą budowlą w mieście, wzniesioną w latach 1317-1325. Inne ciekawe obiekty i zabytki to ratusz, hala miejska z lat 20. XX wieku (obecnie kino „Pasja”) z towarzyszącym jej tarasowym parkiem, wschodnia fosa miejska, zabytkowy dworzec kolejowy z początku XX wieku, cztery rzeźby barokowe przeniesione z ruiny pałacu Finckensteinów w Kamieńcu Suskim, zabudowania starej gazowni (obecnie cerkiew bizantyjsko-ukraińska) oraz zespół kamienic z początku XX wieku przy ul. Kościuszki. Iława posiada również rozbudowaną infrastrukturę turystyczną – liczne szlaki piesze, rowerowe, kajakowe i żeglarskie.

1.2. Główne wyzwania i ich ujęcie w strategii rozwoju miasta

Iława to miasto o dużym potencjale, które zmaga się z wieloma problemami rozwojowymi. Jednym z wyzwań jest transformacja osiedli, gdzie brakuje zieleni i miejsc sprzyjających integracji mieszkańców. Innym wyzwaniem jest niski poziom angażowania się iławian w życie publiczne miasta. Mimo potrzeb rozwojowych miasto Iława długo nie posiadała programów, które byłyby pomocnym narzędziem w programowaniu rozwoju miasta. Szansą na poprawę funkcjonowania miasta jest wejście w życie dwóch dokumentów: Planu Adaptacji do Zmian Klimatu Miasta Iławy do roku 2030 (przyjętego uchwałą XL/441/21 Rady Miejskiej w dniu 29 listopada 2021 roku) i opracowywanego obecnie Gminnego Programu Rewitalizacji (GPR), będącego w fazie po uchwaleniu delimitacji obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji (uchwała XLIV/479/22 Rady Miejskiej z dnia 28 lutego 2022 roku).

W granicach obszaru rewitalizacji znajduje się Osiedle Jagiellońskie, w strefie którego planowane są działania przewidziane w ramach „Planu Działań dla Miast”. W trakcie analizy przestrzennej i wstępnych konsultacji społecznych wybrano do działań otoczenie ulic Marii Konopnickiej, Gabriela Narutowicza i Obrońców Westerplatte oraz narożne wnętrze urbanistyczne przy skrzyżowaniu ulic Niepodległości i Kazimierza Jagiellończyka.

Rozdział 2. Charakterystyka Celu 11. Zrównoważone miasta i społeczności z perspektywy Iławy

Wybrany cel realizowany jest przez strategię rozwojową Iławy, wynikającą z obranego profilu miasta turystycznego. Potrzeba jednak także dla równowagi oferty zaspokajającej w większym stopniu potrzeby stałych mieszkańców.  Dla różnych grup mieszkańców miasta istotne jest m. in. przeciwdziałanie zmianom klimatu, ponieważ poszerzy to spektrum możliwych do wdrożenia działań rozwojowych – transformowanie osiedli w przestrzenie przyjazne, zielone, pozbawione piętna wysp ciepła.

Zasoby mieszkaniowe miasta rozwijają się w oparciu o aktywności dwóch spółdzielni: Spółdzielni Mieszkaniowej Lokatorsko-Własnościowej „Praca” i Spółdzielni Mieszkaniowej „Przyszłość” oraz działalność Iławskiego Towarzystwa Budownictwa Mieszkaniowego, które zarządza także komunalnym zasobem mieszkaniowym. W mieście powstają liczne wspólnoty mieszkaniowe obejmujące najczęściej jeden budynek wieloklatkowy. Na obrzeżach Iławy rozbudowują się intensywnie osiedla domów jednorodzinnych, częściowo jako inwestycje indywidualne, ale w dużym zakresie także deweloperskie. Miasto niebezpiecznie rozlewa się, zbyt mało uwagi przykładając do porządkowania i nowego urządzenia śródmieścia.

Miasto współpracuje z Wydziałem Architektury Politechniki Gdańskiej w ramach przedsięwzięcia „Poprawa miejskiej przestrzeni publicznej w procesie mentoringu urbanistycznego”. Głównym przesłaniem inicjowanych działań i prowadzonych aktywności jest poprawa jakości życia i dobrostanu mieszkańców.

Brak systemowej współpracy pomiędzy właścicielami i administratorami terenów w mieście (spółdzielnie mieszkaniowe, wspólnoty, starostwo powiatowe/skarb państwa, firmy, osoby fizyczne) powoduje, że podejmowanie zintegrowanych działań w przestrzeni miasta, w tym także w śródmieściu, jest utrudnione. W trakcie aktywności projektowej Modelowa lokalność podjęte zostaną próby przełamania tego impasu i wypracowania zasad porozumienia interesariuszy publicznych.

Rozdział 3. Modelowa lokalność na przykładzie działań Iławy w Celu 11. Zrównoważone miasta i społeczności

3.1. Działania Iławy w drodze do realizacji Celu 11. Zrównoważone miasta i społeczności

W ramach realizacji Celu 11. Zrównoważone miasta i społeczności zostały dotychczas podjęte w Iławie działania mające na celu zmianę sposobu myślenia o rozwoju miasta. Polegały one na edukacji urzędników, radnych i mieszkańców miasta w zakresie innowacyjnych metod rozwoju miasta, min. poprzez spotkania poświęcone wybranym problemom,  prezentacje filmów („Krajobraz mojego miasta”, „Ludzka skala”), jak też spacery online po mieście. Celem nadrzędnym było tu unaocznienie istniejących, lecz póki co uśpionych potencjałów rozwojowych. Efekty podejmowanych działań są niesatysfakcjonujące, co w dużym stopniu wynika z niechęci do zmiany wypracowanych i bezpiecznych procedur.

Podjęto również realizację mikroprojektu „Skwer Króla Ryb”, który jest próbą integrowania wątków rozwojowych, łączących niematerialne dziedzictwo kulturowe z wątkami związanymi z błękitno-zieloną infrastrukturą i dbałością o wody powierzchniowe (rzeka Iławka), jak też powiązania urbanistyczne zaniedbanej przestrzeni urbanistycznej (ul. Kościuszki). Działania te odbywają się w bezpośrednim sąsiedztwie Osiedla Jagiellońskiego. W ramach powyższych obszarów miasto współpracuje również z Politechniką Gdańską.

Rzeka Iławka jest istotną osią miastotwórczą, której trzeba przywrócić właściwe znaczenie w procesach rozwoju miasta. W tym celu należy podejmować działania polegające na budzeniu tzw. kodów przestrzeni, porządkujących tę strefę. Rzeźba wysokości około 180 cm – wspartej na ogonie ryby w koronie, szykującej się do skoku w toń wodną – ulokowana byłaby nad rzeką Iławką, w bezpośrednim sąsiedztwie rozlewiska znanego z historycznych planów jako Jordanza. Według podania lokalnego na dnie Jordanzy miał znajdować się skromny pałac Króla Ryb, istoty mitycznej, znanej z dawnego przekazu lokalnego.

Podanie lokalne o rybim królu zasłyszał od starej mieszkanki Iławy nauczyciel Ernst Morgenroth i umieścił je w Heimatkalender Krs. Rosenberg 1938. Według przekazu król zabiegał o dobrobyt i harmonię życia iławian. Dbał o bogate połowy rybaków, pomagał flisakom spławiać drewno do tartaków, w czas niskiej wody napędzał koła młyna, by ten mógł mleć mąkę na pożytek mieszkańcom. Zapewniał miastu spokojne życie. Zadufani w sobie iławianie zapomnieli jednak, komu zawdzięczają dobrobyt i pewnego dnia zniszczyli pałac króla, a ten opuścił Iławkę i znalazł gościnę u króla Wisły.

Obecne urządzenie brzegu rzeki Iławki w formie bulwaru pieszo-rowerowego jest jedynie częściowym wypełnieniem funkcji rekreacyjnej tej strefy. Od południa przylegają do bulwaru tereny miejskie związane funkcjonalnie z ul. Kościuszki, jedyną ulicą w Iławie z zachowaną częściowo parcelacją i historycznym układem urbanistycznym.

Posadowienie rzeźby „Król Ryb” w sąsiedztwie jego dawnego pałacu będzie sprzyjać budzeniu dynamiki rozwojowej rzeki Iławki na jej miejskim odcinku między ulicami Dąbrowskiego i Kościuszki. Rzeka Iławka jest dla Iławy miastotwórcza i tej rzece miasto zawdzięcza swe powstanie. Na zachodnim krańcu tego odcinka bulwaru, w rejonie ul. Kościuszki, znajduje się ruina zabytkowego młyna, którego budowa była pierwszym aktem miastotwórczym, przed lokacją Iławy w 1305 roku. Według podania młyn znajdował się pod opieką króla. Rzeźba mogłaby pełnić funkcję integrującą i porządkującą narrację przestrzenną w tej strefie.

Rzeźba posiada także swój wymiar symboliczny i sprawczy. W wymiarze symbolicznym odwołuje się do wartości, które reprezentował król: pracowitości, uczciwości, szczerości, szacunku (dla ludzi i przyrody), dobroci, szlachetności. W tym sensie rzeźba służy wytworzeniu krajobrazowego miejsca pamięci – mnemotoposu.

Z kolei w wymiarze sprawczym rzeźba stanie się silnym motywem, wokół którego budować będzie można projekty edukacyjne, nie tylko w kontekście samego podania o Królu Ryb, ale również w kontekście wartości symbolicznych, nakłaniających do dbałości o środowisko życia codziennego. Badania prowadzone przy opracowaniu  Planu Adaptacji do Zmian Klimatu wykazały, ze woda w Iławce jest brudna. Motyw króla dbającego o czystość wody w rzece to wartościowy wątek organizacyjny projektów edukacyjnych.

Innym wymiarem sprawczym rzeźby będzie jej funkcja węzła kreacyjnego, organizującego możliwości zrównoważonego zagospodarowania strefy między rzeką a ul. Kościuszki, w poczuciu dbałości o pełne i właściwe wykorzystanie błękitno-zielonej infrastruktury.

Identyfikacja społeczności lokalnej z symboliką Króla Ryb ma charakter naturalny, ponieważ Iława jest położona w otoczeniu wodnym i „rybie” konteksty stanowią jeden z istotnych elementów życia codziennego mieszkańców. Motyw w postaci rzeźby egzemplifikuje wartości, które powinny przyświecać dobrym gospodarzom miejsca, a których nosicielem był legendarny Król Ryb. To dobrej próby patriotyzm lokalny o mocnym znaczeniu rozwojowym.

Rycina 1. Lokalizacja skweru Króla Ryb nad rozlewiskiem rzeki Iławki (źródło: oprac. Agata Markos)

Rycina 2. Koncepcja figury Króla Ryb (źródło: oprac. Agata Markos)

3.2. Modelowa lokalność – dobra praktyka miasta

Działania na rzecz zrównoważonego rozwoju w Iławie prowadzą przede wszystkim organizacje pozarządowe: Stowarzyszenie „Dzika Iława” i Fabryka Inicjatyw Obywatelskich. W dużym stopniu są to działania edukacyjne nastawione na pobudzenie obywatelskiej dbałości o otoczenie życia codziennego. Dzika Iława (Magdalena Rudnicka) organizuje warsztaty botaniczne i entomologiczne dla dzieci i dorosłych, natomiast Fabryka Inicjatyw Obywatelskich w ramach Śniadań Obywatelskich inspiruje mieszkańców miasta do podejmowania współodpowiedzialności za rozwój miasta z uwzględnieniem błękitno-zielonej infrastruktury.

Wśród podejmowanych aktywności warto wyróżnić warsztaty terenowe przeprowadzone w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa w 2021 roku „Wodne smaki Iławki. Powrót miasta nad rzekę”, podczas których w sposób nieformalny został ustanowiony pomnik przyrody – wierzba Młynarka. W projekcie tym współdziałało Stowarzyszenie Dzika Iława i Towarzystwo Miłośników Ziemi Iławskiej. W sąsiedztwie wierzby wkopana została tablica z opisem podkreślającym walory tego starego drzewa i przekazem lokalnym o wierzbie Młynarce.

Rycina 3. Moment wkopania tablicy edukacyjnej przy pomnikowej wierzbie Młynarce (źródło: fot. A Szarzyńska)

3.3. Opis projektu w ramach ,,Planu Działań dla Miast. Modelowa lokalność’’

3.3.1. Krótka charakterystyka projektu

Projekt „Osiedle Jagiellońskie – w stronę nowej definicji śródmieścia” planowany jest do realizacji w ramach wdrożenia „Planu Działania dla Miasta” do końca listopada 2022 roku.

Rycina 4. Osiedle Jagiellońskie – widok od wschodu, w głębi jezioro Jeziorak; w centrum zdjęcia widoczny główny deficyt śródmieścia, ul. Niepodległości, część drogi krajowej nr 16 (źródło: UM Iława)

Rycina 5. Osiedle Jagiellońskie – widok od zachodu (po lewej stronie zdjęcia), w centrum zdjęcia ul. Niepodległości, komunikacyjny „pas transmisyjny” niszczący społeczną funkcję śródmieścia (źródło: UM Iława)

Osiedle Jagiellońskie to zbudowane jako pierwsze po wojnie, w latach 50. XX wieku, śródmiejskie osiedle mieszkaniowe w Iławie. Zbudowano je na kanwie przedwojennej koncepcji funkcjonalnej z lat 20. XX wieku. Osiedle zaprojektowano jako wzorcowe, z pełną infrastrukturą usługową (szkoła, przedszkole, sklepy, lokale gastronomiczne itp.). Z biegiem lat osiedle utraciło integralność przestrzenno-funkcjonalną. Dawny trakt wiodący w kierunku Ostródy i Olsztyna (dziś ulice Niepodległości i Kościuszki) był osią miastotwórczą, łączył struktury miejskie powstające po obu stronach pierwotnej osi komunikacyjnej, integrował funkcje powstające na południowych terasach doliny rzeki Iławki i północnym stoku niecki Małego Jezioraka. Założenie kontynuacji takiego rozwoju przyświecało twórcom planu zagospodarowania Iławy w latach 20. i projektantom Osiedla Jagiellońskiego w latach 50. Założenia te zostały zniweczone poprzez nadanie ulicom Niepodległości i Kościuszki statusu drogi krajowej nr 16 i postępującą – szczególnie po transformacji ustrojowej w latach 90. – degradację społecznych funkcji przestrzeni międzyblokowych Osiedla Jagiellońskiego.

Zachowana struktura przestrzenna osiedla pozwala jednak na przeprojektowanie dawnych funkcji oraz wytworzenie nowych, w warunkach partycypacyjnego udziału mieszkańców. Celem projektu „Osiedle Jagiellońskie – w stronę nowej definicji śródmieścia” jest więc przekształcenie i zaprojektowanie przestrzeni osiedlowej z wykorzystaniem metody PPS (Project for Public Spaces). Realizacja projektu ma odbywać się w formule community planning z udziałem mieszkańców. W związku z tym, że wnętrze urbanistyczne w narożniku ulic Niepodległości i Jagiellończyka funkcjonuje w formule mieszanych funkcji mieszkalno-usługowych, wprowadzenie propozycji takich mieszanych funkcji do wnętrza osiedla będzie także przedmiotem działań partycypacyjnych. Chodzi głównie o uświadomienie mieszkańcom intencji projektowych stojących u podstaw zagospodarowania tego terenu przed wojną i po wojnie, o wybudzenie uważności w postrzeganiu miejsca swojego zamieszkania i uwolnienie możliwości stworzenia dobrej jakości otoczenia życia codziennego mieszkańców tej ważnej części śródmieścia Iławy.

Rycina 6. Iława, fragment planu zagospodarowania przestrzennego z 1926 roku; w centrum widoczny teren obecnego Osiedla Jagiellońskiego; na czarno zaznaczono strefę funkcji handlowo-usługowych/rzemieślniczych, na brązowo strefę zabudowy mieszkaniowej; w centrum strefy usługowej widoczny plac, który miał pełnić funkcję przestrzeni publicznej, przejmującej częściowo funkcję dawnego placu staromiejskiego (na ilustracji na zachód od obecnego Osiedla Jagiellońskiego) (źródło: WUOZ Olsztyn)

Rycina 7. Iława, Miejscowy Plan zagospodarowania Przestrzennego, fragment arkusza A; widoczny teren Osiedla Jagiellońskiego ograniczony ulicami: Niepodległości, Jagiellończyka, Narutowicza i Dąbrowskiego; funkcje przewidziane w MPZP: MW – tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, MWU – tereny zabudowy mieszkalnej wielorodzinnej z usługami nieuciążliwymi, Up – tereny usług publicznych (żłobek), Uo – tereny usług publicznych, oświaty i wychowania (biblioteka) (źródło: UM Iława)

W ramach projektu planowane jest włączenie lokalnej społeczności w przygotowanie i wdrażanie działań. Mieszkańcy osiedla mają być głównym podmiotem działania i głównymi interesariuszami, a zarazem zorganizowaną grupą aktorów przedsięwzięcia, pracujących na zasadach partnerskich z ekspertami i urzędnikami. Gwarantują to metody pracy w formułach community planning i PPS. Wypracowane koncepcje będą wybierane w drodze konsultacji społecznych jako przedłożenia do projektowania realizacyjnego.

Rycina 8. Osiedle Jagiellońskie – w centrum zdjęcia horyzontalnie usytuowana jednokierunkowa ul. Marii Konopnickiej; MPZP/arkusz A, na granicy MW4 i MW5 (źródło: UM Iława)

Rycina 9. Osiedle Jagiellońskie – teren zielony między zabudowaniami przy ul. Obrońców Westerplatte i Narutowicza; na lewym skraju zdjęcia dom wielorodzinny przy ul. Marii Konopnickiej; MPZP/arkusz A, MW5 (źródło: UM Iława)

Rycina 10. Osiedle Jagiellońskie – wschodnia część osiedla; strefy wybrane do realizacji działań: po lewej u góry ulica Marii Konopnickiej i międzyblokowy teren zielony między ulicami Obrońców Westerplatte i Gabriela Narutowicza; po prawej u góry wnętrze urbanistyczne narożnika ulic Niepodległości i Kazimierza Jagiellończyka - MPZP/arkusz A, MWU13  (źródło: UM Iława)

3.3.2. Realizacja i wdrażanie

Działania w ramach projektu polegałyby na zaprojektowaniu metodą PPS nowego wizerunku osiedla i stworzeniu katalogu projektów dostosowujących funkcje przestrzeni międzyblokowych do potrzeb mieszkańców.

Podejmowane zadania w ramach projektu „Osiedle Jagiellońskie – w stronę nowej definicji śródmieścia” będą wykorzystywać doświadczenia z realizacji mikroprojektu „Skwer Króla Ryb”, poprzez  zaproponowanie mieszkańcom koncepcji zagospodarowania przestrzeni międzyblokowych osiedla z wykorzystaniem instalacji BZI. Planowane jest również przygotowanie wspólnej propozycji rozwiązania problemu dzikich parkingów i alternatywnych rozwiązań układu transportowego wewnątrz osiedla.

Realizacja projektu zakłada wdrożenie wszystkich rodzajów dostępności ze względu na grupy mieszkańców Osiedla, którzy reprezentują zarówno różne grupy wiekowe, jak i różne profile zaradności życiowej i różne ograniczenia. W trakcie działań projektowych uwzględnione zostaną zasady projektowania uniwersalnego, jak też zasady poszukiwania dróg przełamania spirali deprywacyjnej w różnych sferach wykluczenia. Projektowanie i wdrożenie będzie ujmować wszystkie aspekty życia mieszkańców.

3.3.3. Produkty/rezultaty z odniesieniem do wskaźników zrównoważonego rozwoju

Głównym planowanym rezultatem projektu jest uaktywnienie i uwspólnotowienie mieszkańców osiedla w procesie projektowania swojego otoczenia. Drugim oczekiwanym rezultatem jest nabycie przez mieszkańców kompetencji w zakresie współpracy z ekspertami i urzędnikami oraz nabycie umiejętności pogłębionego sposobu myślenia o rozwoju miasta jako długotrwałej struktury. Trzecim oczekiwanym, dalekosiężnym rezultatem powinno być współzarządzanie (w duchu governance) Osiedlem Jagiellońskim przez jego mieszkańców. Przygotowane projekty społeczne mogą stać się koncepcjami wdrożeniowymi, które we współpracy z władzami miasta stanowić będą podstawę do przygotowania projektów realizacyjnych.

Rozdział 4. Deklaracja kierunku dalszego działania w ramach Dziedzictwa WUF11 (WUF11 Legacy) w latach 2023-2024

Miasto Iława w ramach Dziedzictwa WUF11 deklaruje działania edukacyjne i popularyzatorskie dedykowane miastom i obszarom sąsiednim w ujęciu lokalnym.

Działania edukacyjne miałyby charakter samokształceniowy, ich rezultatem byłby wzrost kompetencji mieszkańców Osiedla. Popularyzacja osiągnięć mieszkańców Osiedla Jagiellońskiego może mieć zarówno wymiar wewnątrz, jak i zewnątrzmiejski. Mieszkańcy wspomagani przez ekspertów w ramach warsztatów, mogliby promować partycypacyjne metody zmiany otoczenia, które mogłyby stać się źródłem innowacyjnego podejścia do zmian na osiedlach w mieście i poza nim.

Rozdział 5. Rekomendacje na bazie doradztwa

Doświadczenia Iławy we włączaniu społeczności miasta i jego lokalnych środowisk są dość trudne i wskazujące na potrzebę ogromnego wysiłku celem pobudzenia podejścia wspólnotowego. Miasto chciałoby dzielić się z innymi miastami swoją koncepcją budowy wspólnoty w oparciu o stare i dobre założenia urbanistyczne oraz lokalne mity i legendy, podnoszące zainteresowanie interesującymi obszarami i obiektami w mieście. Równocześnie do aktywizacji mieszkańców będą wykorzystane zaawansowane metody przekształcania i projektowania przestrzeni osiedlowej z wykorzystaniem metody PPS (Project for Public Spaces). Realizacja projektu ma odbywać się w formule community planning z udziałem mieszkańców przy aktywnym udziale profesjonalistów z Politechniki Gdańskiej.