Słupsk

Wstęp

Towarzyszący 11. Światowemu Forum Miejskiemu „Plan Działań dla Miast. Modelowa lokalność” (PDM) to program unikatowy w skali europejskiej. Łączy ponad sto polskich miast, które w różnorodny sposób odpowiadają na lokalne wyzwania zgodne z celami zrównoważonego rozwoju określonymi w Agendzie 2030. Jego celem jest włączenie polskich miast w światową dyskusję na temat trendów zrównoważonej urbanizacji oraz popularyzacja ich wdrażania w ramach zadań własnych miast.

Kryterium kwalifikacji do programu stanowiły dotychczasowe osiągnięcia miast w wybranym celu zrównoważonego rozwoju Agendy 2030. O unikatowym charakterze „Planu Działań dla Miast” przesądza przedstawienie w jednej inicjatywie bogactwa różnorodnych doświadczeń, którymi polskie miasta mogą dzielić się z innymi. Program PDM prowadzony był równolegle do prac nad nową Krajową Polityką Miejską 2030 i stanowi jeden z projektów strategicznych ujętych w KPM 2030. Dokument pokazuje dobre praktyki wypracowane już przez polskie miasta w ostatnich latach, aby mierzyć się z wyzwaniami w 17 celach, w tym ubóstwem mieszkańców, nierównościami społecznymi, barierami w rozwoju gospodarczym czy zmianami klimatu. Jednocześnie jak w soczewce dokument skupia się na 2022 roku i ukazuje bogactwo projektów zaplanowanych w miastach na ten rok. Chociaż Światowe Forum Miejskie trwa kilka dni, poprzez te działania jest obecne w ponad 100 polskich miastach przez cały okres realizacji „Planu Działań dla Miast”.

Słupsk bierze udział w Programie „Plan Działań dla Miast. Modelowa lokalność” z projektem „Słupsk miastem równych szans”, co przyczyni się do pozostawienia trwałego wkładu w wypracowanie wspólnej wizji zrównoważonego rozwoju polskich miast dzięki wymianie doświadczeń. Włączając się w światowy trend zrównoważonej przemiany przestrzeni miejskich oraz realizując projekt w ramach „Planu Działań dla Miast”, Słupsk uczestniczy w dyskusji na temat rozwoju terenów zurbanizowanych oraz tworzeniu platformy dla systematycznego udoskonalania i wdrażania dobrych wzorców w lokalnych politykach miejskich. PDM ma na celu upowszechnienie dobrych praktyk zaczerpniętych ze zrealizowanych przedsięwzięć wypełniających Cele Zrównoważonego Rozwoju ONZ oraz promocję osiągnięć poszczególnych miast w ich wypełnianiu, istotnych z perspektywy miast i szukania odpowiedzi na lokalnie występujące problemy, niezależnie od skali projektów lub działań.

Działania Słupska realizowane w ramach „Planu Działań dla Miast” w projekcie „Słupsk miastem równych szans” odwołują się do 5. Celu Zrównoważonego Rozwoju, tj. Równość płci. Realizacja tego projektu wpisuje się w rozstrzygnięcia strategiczne w dokumentach strategicznych Słupska wymienionych w raporcie. Zapraszamy do lektury raportu i zapoznania się z wyzwaniami i osiągnięciami Słupska.

Rozdział 1. Przyczyny podjęcia przez miasto Słupsk działań w Celu 5. Równość płci

1.1. Krótka charakterystyka miasta

Słupsk jest miastem na prawach powiatu położonym w województwie pomorskim. Leży nad rzeką Słupią i jest oddalony od Bałtyku o 18 km. Połowę obszaru administracyjnego miasta zajmują tereny zabudowane. Słupsk jest ośrodkiem przemysłowym średniej wielkości. Od 1997 roku działa tu Słupska Specjalna Strefa Ekonomiczna. W mieście zlokalizowana jest fabryka jednego z większych polskich producentów szyb samochodowych – przedsiębiorstwa NordGlass. Słupsk leży na skrzyżowaniu drogi krajowej nr 6 (planowana S6) i drogi krajowej nr 21 oraz dróg wojewódzkich nr 210 i nr 213. Jest również węzłem kolejowym na liniach Szczecin – Koszalin – Słupsk – Gdynia i Ustka – Słupsk – Szczecinek.

Pod względem fizycznogeograficznym Jerzego Kondrackiego Słupsk leży w makroregionie Pobrzeża Koszalińskiego, w mezoregionie Równiny Słupskiej. Turystycznymi walorami regionu jest bliskość nadmorskich kurortów: Jarosławca, Ustki, Rowów, Łeby, Słowińskiego Parku Narodowego oraz licznych jezior (8441 jezior) otoczonych lasami. Uroku najbliższym okolicom miasta dodaje Park Krajobrazowy Dolina Słupi. Samo miasto stanowi perełkę turystyczną z zachowanym od zniszczeń wojennych ratuszem, odbudowanym Zamkiem Książąt Pomorskich i dwoma gotyckimi kościołami.

Słupsk jest ważnym centrum gospodarczym, kulturalnym, naukowym i turystycznym w regionie Pomorza Środkowego. Jest siedzibą powiatu grodzkiego Słupsk i powiatu ziemskiego. Stanowi drugi po Trójmieście ośrodek rozwoju w województwie i jedyny w jego zachodniej części. Z powodu dużego zapóźnienia gospodarczego i kumulacji strukturalnych problemów społecznych i ekonomicznych na terenie dawnego województwa słupskiego (poza samym Słupskiem wraz z ościennymi gminami Słupsk i Kobylnica oraz pasem nadmorskim) rola Słupska w zapewnieniu zrównoważonego rozwoju regionu staje się kluczowa. Miasto Słupsk mierzy się z narastającymi problemami natury demograficznej i przestrzennej. Na ogólnopolski trend starzenia się społeczeństwa nakłada się zjawisko rozlewania się miasta, które ma bardzo małą powierzchnię i brak nowych terenów inwestycyjnych. „Agresywna” polityka gmin ościennych częściowo odpowiada za wyludnianie miasta. Procesy te dodatkowo napędzane są postępującą degradacją społeczną i techniczną centralnych rejonów miasta, które w wskutek dziesięcioleci zaniedbań, nieprzemyślanej polityki planistycznej, mieszkaniowej, społecznej, uległy daleko posuniętej dekapitalizacji i degradacji. Niezwykle szkodliwy proces wyludniania się pogłębia proces zmian społecznych zapoczątkowanych w okresie transformacji, a szczególnie widocznych w ostatniej dekadzie. Jest on związany ze zmianą stylu życia i oczekiwań wobec przestrzeni publicznej, zwłaszcza ludzi młodych i klasy średniej. Pogłębia go współczesny proces atomizacji społeczeństwa, tryumf idei „domku za miastem”, skokowy wzrost znaczenia transportu samochodowego w procesie przemieszczania. Próba powstrzymania tego trendu będzie stanowić jedno z podstawowych wyzwań stojących przed Słupskiem w kolejnych latach. Na potwierdzenie powyższej tendencji, poniżej przytoczono dane demograficzne z terenu miasta.

Miasto liczy 89 780 mieszkańców (BDL GUS, 2020). Około 54% mieszkańców miasta stanowią kobiety. W latach 2002-2021 liczba mieszkańców zmalała o 10,4%. Prognozowana liczba mieszkańców Słupska w 2050 roku będzie wynosić 65 000. W okresie transformacji ustrojowej Słupsk był miastem stutysięcznym. Najwięcej ludności zanotowano w 2001 roku, kiedy w Słupsku mieszkało około 102 000 ludzi. Od tego czasu słupszczan regularnie ubywa. Odwrócenie trendu wzrostowego liczby ludności było głównie związane z wyprowadzaniem się mieszkańców Słupska do ościennych gmin wiejskich. Obserwuje się spotęgowanie tego zjawiska w ostatnich latach. Mimo wszystko Słupsk, z gęstością zaludnienia wynoszącą ponad 2100 os./km², plasuje się w czołówce najgęściej zaludnionych miast Polski. Struktura ludności Słupska jest bardzo niekorzystna. Według danych za 2015 roku, ponad 30% ludności osiągnęło wiek poprodukcyjny.

1.2. Główne wyzwania i ich ujęcie w strategii rozwoju miasta

W wizji Słupska ujętej w Strategii Rozwoju Miasta Słupska na lata 2017-2022, odnośnie do Celu 5., występują zapisy o sprawiedliwości społecznej jako elemencie (wraz z rozwojem gospodarki oraz ochroną środowiska i klimatu) przyczyniającym się do tworzenia miasta obywatelskiego, nowoczesnego, rozwijającego się w sposób trwały i zrównoważony. Spośród sześciu dziedzin strategicznych zapisanych w strategii, ważnych z punktu widzenia miasta, na pierwszym miejscu plasuje się „Miejska demokracja”. Pełny dostęp do informacji dotyczących funkcjonowania miasta, możliwość rozliczania rządzących, a także współdecydowanie o sprawach dla mieszkańców ważnych – to podstawy funkcjonowania miejskiej wspólnoty. Transparentne, demokratyczne, otwarte na potrzeby wszystkich mieszkańców miasto ma lepsze szanse rozwoju niż to, w którym decyzje podejmowane są w sposób niejawny, ponad głowami obywateli. Wzmacnianie więzi społecznych, budowanie wspólnoty służy poczuciu dumy z miasta – miejska demokracja to także uwrażliwienie na potrzebny innych, co w efekcie przeciwdziała wykluczeniu społecznemu.

Miejska demokracja podkreśla wagę współudziału obywateli w decydowaniu o przedsięwzięciach w mieście. Dziedzinie tej w strategii przyporządkowane są trzy kierunki rozwoju: (1) Wzmacniamy więzi społeczne, (2) Razem decydujemy oraz (3) Wyrównujemy szanse. Podkreślają one założenie, że transparentne, demokratyczne, otwarte na potrzeby wszystkich mieszkańców miasto ma lepsze szanse rozwoju niż to, w którym decyzje podejmowane są bez wiedzy i aprobaty mieszkańców.

Strategia wprowadza kierunek – Wzmacniamy więzi społeczne z powodu widocznego słabnięcia więzi społecznych w większości miast w Polsce i Europie. Jest to spowodowane szeregiem zjawisk. Jednym z nich jest indywidualizacja jednostek – coraz bardziej zróżnicowane potrzeby, wierzenia, tradycje mieszkańców. Innym są dysproporcje w dochodach i stylach życia, co dzieli miasto na obszary zamieszkałe przez ludzi bogatszych i biedniejszych. Kolejnym  powodem jest rozwój internetu, który pozwala na kontakty bez względu na dzielący dystans. Także zaniedbania w kształtowaniu i dbałości o przestrzeń miejską sprawiają, że ludzie nie mają chęci do integracji w miejscach publicznych. Jednak miasto jest wciąż samo w sobie dobrym podłożem do wytworzenia więzi na wielu płaszczyznach. Ponieważ pomimo różnic istnieją też wspólne zainteresowania i podobieństwa, które w rezultacie prowadzą do zgodnego uczestnictwa w życiu zbiorowym. W Słupsku więzi społeczne budowane są przede wszystkim przez wspólną aktywność, stwarzającą możliwości rozwoju i integracji, m.in. działania sportowe, rekreacyjne i kulturalne, edukacyjne, projektowe, inicjatywy proekologiczne; wspólne działania podejmowane w obronie indywidualnie rozumianego interesu społecznego danej grupy, których przejawem są demonstracje czy akcje zbierania podpisów, np. przeciwko realizacji określonych działań/inwestycji; aktywność w nieformalnych i formalnych organizacjach społecznych.

Kierunek – Wyrównujemy szanse podkreśla potrzebę prowadzenia polityki równościowej oraz wdrożenie konkretnych rozwiązań dotyczących wyrównywania szans. Dotyczy wykluczenia i nierównego traktowania związanego z szeregiem uwarunkowań, np. statusem materialnym, społecznym, niepełnosprawnością, brakiem dostępu do edukacji, możliwości rozwoju, płcią, stanem środowiska czy wiekiem. Aby zapobiegać tym zjawiskom, potrzebna jest realna i skuteczna polityka oraz idące za nią narzędzia zmiany. Podstawą polityki wyrównywania szans jest równy dostęp mieszkanek i mieszkańców miasta Słupska do wszystkich dziedzin życia, wzmocnienie aktywności, samodzielności i samopomocy, a także dostępność do istniejącego systemu wsparcia. Według zapisów strategii podstawę podejmowanych działań powinny stanowić międzynarodowe dokumenty, które wyznaczają równościowe standardy, m.in. Europejska Karta Społeczna, Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, Europejska strategia w sprawie niepełnosprawności 2010-2020, Europejska karta równości kobiet i mężczyzn w życiu lokalnym oraz Zasady Yogyakarty.

Pod kierunkiem – Wyrównujemy szanse, w kontekście Celu 5. Równość płci, zapisy strategii wyznaczają cel strategiczny: Skuteczną, powszechną edukację równościową w mieście (pkt. 3.2.). W ramach tego celu ujęto następujące działania:

• opracowanie lokalnej polityki równości, uwzględniającej edukację antydyskryminacyjną i równościową oraz wprowadzenie jej w życie,
• przyjęcie i wdrożenie „Karty Różnorodności” przez urząd miasta,
• skonsultowanie z mieszkańcami i radnymi Europejskiej Karty Równości Kobiet i Mężczyzn w Życiu Lokalnym w celu przyjęcia przez radę miejską,
• upowszechnienie edukacji na rzecz praw człowieka i jej aspektów w placówkach edukacyjnych różnego szczebla.

Generalna wizja obszaru rewitalizacji Słupska, ujęta w Gminnym Programie Rewitalizacji Miasta Słupska na lata 2017-2025+ (GPR), mówi wprost o Słupsku jako o mieście równych szans. W całości brzmi: „Obszar rewitalizacji jest miejscem atrakcyjnym do zamieszkania, samorealizacji i prowadzenia działalności, zintegrowanym społecznie i przestrzennie z dobrze rozwiniętą infrastrukturą społeczną i czystym środowiskiem, tętniącym życiem, będącym świadectwem ambicji i gospodarności jego mieszkańców. Słupsk jest Miastem Bliskim – miastem równych szans, o niepowtarzalnej atmosferze i wyzwolonym potencjale mieszkańców obszaru rewitalizowanego”. Równość szans w ujęta w GPR nie zawiera jednak, jak w przypadku Strategii Rozwoju Miasta Słupska, elementu równości płci. Skupia się na przeciwdziałaniu wykluczeniu społecznemu, przywróceniu lokalnej tożsamości i wzmacnianiu więzi społecznych osób zamieszkujących obszar rewitalizacji.

Rozdział 2. Charakterystyka Celu 5. Równość płci z perspektywy Słupska

Cel 5. Równość płci w warunkach europejskich oznacza przede wszystkim wyeliminowanie wszelkich form przemocy wobec kobiet i dziewcząt w sferze publicznej i prywatnej, w tym handlu ludźmi, wykorzystywania seksualnego i innych form wyzysku. Pojęcie to rozumiane jest również jako docenienie nieodpłatnej opieki i pracy w domu (zazwyczaj matki) przez zapewnienie usług publicznych, infrastruktury, ochrony socjalnej oraz przez promowanie wspólnej odpowiedzialności w gospodarstwie domowym i rodzinie. W odniesieniu do sfery publicznej postulat równości płci ma za zadanie umożliwienie kobietom pełnego i efektywnego udziału w procesach decyzyjnych na wszystkich szczeblach w życiu politycznym, ekonomicznym i społecznym oraz zapewnienie równych szans w pełnieniu funkcji przywódczych.

W 2017 roku w UE stopa bezrobocia wynosiła 7,9% dla kobiet i 7,4% dla mężczyzn. W trzynastu krajach członkowskich stopa bezrobocia była wyższa u kobiet, w dwunastu – u mężczyzn, a w Bułgarii, Luksemburgu i Polsce była równa dla obu płci. Wśród osób na stanowiskach kierowniczych było jedynie 34% kobiet. W żadnym kraju członkowskim odsetek ten nie był większy niż 50% (https://stat.gov.pl/kobiety-i-mezczyzni-w-europie/bloc-2d.html?lang=pl). Podobnie sytuacja wygląda w Słupsku. Na 1000 mieszkańców pracuje 310 osób. 57,4% wszystkich pracujących ogółem stanowią kobiety, a 42,6% mężczyźni, a mimo to kobiety stanowią większą grupę osób bezrobotnych. Bezrobocie rejestrowane w Słupsku wynosiło w 2020 roku 5,5% (5,9% wśród kobiet i 5,2% wśród mężczyzn). W porównaniu do całego województwa pomorskiego mieszkańcy Słupska mają wyższy poziom wykształcenia. Wśród kobiet mieszkających w mieście największy odsetek ma wykształcenie wyższe (24,2%) i średnie zawodowe (18,1%). Mężczyźni najczęściej mają wykształcenie zasadnicze zawodowe (26,0%) i średnie zawodowe (22,0%). Wskaźnik zróżnicowania wynagrodzeń kobiet i mężczyzn pokazuje skalę nierówności między przeciętną godzinową stawką wynagrodzenia brutto. Kobiety zarabiają przeciętnie o ponad 1200 zł mniej niż mężczyźni – wynika z Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń (OBW) firmy Sedlak&Sedlak za 2020 rok, a mediana wynagrodzeń kobiet wyniosła 4500 zł. To o 600 poniżej mediany ogólnopolskiej i aż o 1231 zł mniej niż wyniosła mediana zarobków mężczyzn. W badaniu uwzględniono płace 37 673 kobiet, które stanowiły 42% wszystkich respondentów.

Oprócz wątku zatrudnienia w kwestii równości płci pozostaje jeszcze temat psychologicznych różnic między płciami i ich wpływ na funkcjonowanie płci w społeczeństwie. 48% kobiet deklaruje, że nie wierzy w siebie, swoje wolności i możliwość osiągnięcia sukcesu (Raport „Siła kobiet”). To druzgocący wynik. Ważne jest, aby nie tylko próbować wzmocnić kobiety, ale również spróbować ustalić, co je w życiu hamuje: na ile są to czynniki zewnętrzne (toksyczne związki, niesprzyjające otoczenie, poczucie ciągłego braku czasu), a na ile czynniki wewnętrzne, tj. przekonania, które wyniesione są z domu, wyuczona bezradność. Tematyka ta na pewno wymaga badań zarówno w odniesieniu do Słupska, jak kraju.

Rozdział 3. Droga Słupska do doskonałości w realizacji Celu 5. Równość płci

3.1. Działania miasta w drodze do realizacji Celu 5. Równość płci

Poniżej pokrótce zaprezentowano dotychczasowe działania podejmowane w Słupsku w ramach Celu 5. Równość płci.

• Podpisanie przez prezydenta Roberta Biedronia Karty Różnorodności 24 maja 2016 roku w czasie III Ogólnopolskiego Dnia Różnorodności. Tym samym Słupsk stał się pierwszym samorządowym sygnatariuszem karty.
• Powstanie Rady Kobiet w 2016 roku jako ciała doradczo-konsultacyjnego. Rada powołana została przez prezydenta Roberta Biedronia w 98. rocznicę nadania Polkom praw wyborczych. Początkowo działająca prężnie, niestety przez ostatnie dwa lata naznaczone pandemią COVID-19 i restrykcjami wprowadzanymi przez władze państwowe, nieformalnie zakończyła działalność w 2021 roku. W ramach projektu, również z potrzeby aktywnych kobiet, powołana zostanie nowa Rada Kobiet, która będzie partnerem w realizacji projektu.
• Projekt „Informatyka na obcasach”, realizowany od 2018 roku. Powstał na potrzeby olimpiady społecznej „Zwolnieni z Teorii”. Celem Projektu jest zachęcenie jak największej liczby młodych dziewcząt do zainteresowania nowymi technologiami, by przyczynić się do zmniejszenia dysproporcji między liczbą kobiet a mężczyzn studiujących i pracujących w obszarach STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics).
• „Akcja Menstruacja” – najnowsze badania pokazują, że w Polsce aż 39% kobiet z ubogich domów musiało zrezygnować z zakupu produktów menstruacyjnych na rzecz innych domowych wydatków. W ramach projektu w Słupskim Centrum Organizacji Pozarządowych i Ekonomii Społecznej i liceach na terenie miasta zostały zorganizowane Punkty Pomocy Okresowej. Akcja ma na celu walkę z ubóstwem menstruacyjnym w Polsce, zapewnienie powszechnego dostępu do środków menstruacyjnych.
• Ogłoszenie w 2019 roku konkursu przez miasto Słupsk na opracowanie i prowadzenie kompleksowej edukacji młodzieży szkół podstawowych i ponadpodstawowych w zakresie edukacji zdrowotnej na temat prokreacji i kwestii związanych z rolą płci, równouprawnieniem w związkach, zapobieganiem, a także niwelowaniem wszechobecnego i dotkliwego problemu przemocy seksualnej. W ramach konkursu zrealizowane zostało zadanie polegające m.in. na wyszkoleniu 21 młodzieżowych edukatorów seksualnych. Przeprowadzono zajęcia dla grupy 257 uczniów ostatnich klas szkół podstawowych i pierwszych klas szkół ponadpodstawowych ze słupskich szkół, w ramach których młodzież zdobyła wiedzę z następujących tematów: komunikacji i relacji; psychicznych i fizycznych aspektów dojrzewania; zachowań ryzykownych a ryzyka zakażeń chorobami przenoszonymi drogą płciową; antykoncepcji (przegląd dostępnych środków i metod); zachowań asertywnych a ryzyka przemocy.
• Nadanie w 2021 roku z inicjatywy Rady Kobiet i Stowarzyszenia Kobiecy Słupsk rondu u zbiegu ulic: Piłsudskiego i Małcużyńskiego nazwy „Rondo Praw Kobiet”. Nazwa ta ma również znaczenie historyczne i symboliczne, bowiem nawiązuje do uzyskania przez kobiety praw wyborczych w 1918 roku. Jej rolą jest podkreślenie wagi kobiecego zdania w przestrzeni publicznej.
• Regionalny Słupski Kongres Kobiet – od 2015 roku wspierany jest przez Urząd Miejski w Słupsku. Kongres jest sposobem na budowanie więzi relacji między słupszczankami, tworzenie przestrzeni do dyskusji o sprawach ważnych dla kobiet ze Słupska i okolic dotyczących równości szans i płci, na prezentację dorobku wielu wspaniałych kobiet związanych ze Słupskiem, na spotkanie działaczek społecznych, działaczek praw kobiet, pisarek, dziennikarek, naukowczyń, m.in. Bogny Czałczyńskiej, Henryki Krzywonos-Strycharskiej, Krystyny Boczkowskiej, Aleksandry Klich, Ewy Białek, Aleksandry Harasiuk, Magdaleny Środy, Anity Kucharskiej-Dziedzic, Sylwi Spurek, Ingi Iwasiów, Sylwi Kubryńskiej, Grażyny Plebanek, Anny Abramowicz, Moniki Płatek, Joanny Muchy, Barbary Nowackiej, Hanny Samson oraz wiele innych wspaniałych kobiet. Idea kongresów została przerwana pandemią Covid-19 w latach 2020-2021. Dotychczas odbyło się pięć kongresów realizowanych przez Stowarzyszenie Kobiecy Słupsk oraz miasto Słupsk.
• W ramach wsparcia kobiet w ich powrocie do aktywności zawodowej w latach 2008-2018 zwiększono liczbę przedszkoli z 23 do 31, w których w 2018 roku do 136 oddziałów uczęszczało 2997 dzieci przy dostępnych 3049 miejscach. Na 1000 dzieci w wieku przedszkolnym 987 uczęszczało do placówek wychowania przedszkolnego.
• „Samoobrona na obcasach” – zadanie realizowano w ramach Słupskiego Budżetu Obywatelskiego. Zajęcia miały na celu rozwój sprawności i umiejętności skutecznej samoobrony. Badania pokazują, że kobiety, które zostały napadnięte i podjęły próbę obrony, w znakomitej większości osiągnęły swój cel i znacznie szybciej doszły do równowagi psychicznej po napaści.
• Dofinansowanie przez Miasto Słupsk procedury zapłodnienia pozaustrojowego metodą in vitro w ramach „Słupskiego programu na rzecz przeciwdziałania skutkom niepłodności poprzez dofinansowanie leczenia metodą zapłodnienia pozaustrojowego” na lata 2018-2022. Zgodnie z założeniami słupskiego programu para może skorzystać z dofinansowania do jednej procedury in vitro, w wyniku której doczeka się urodzenia żywego dziecka lub dwóch procedur w sytuacji, gdy pierwsza procedura była nieskuteczna.
• Szczepienia przeciwko rakowi szyjki macicy. Program finansowany jest od 2009 roku przez Urząd Miasta Słupska. Celem programu jest zmniejszenie zachorowań na raka szyjki macicy, sromu, pochwy i innych nowotworów inicjowanych infekcją HPV, wskutek czego następuje poprawa zdrowia zgodnie z zaleceniami wskazanymi przez ministra zdrowia w sprawie priorytetów zdrowotnych. Program początkowo był realizowany w szkołach publicznych i niepublicznych, gdzie organizowano spotkania informacyjne i edukacyjne oraz podawano pierwszą dawkę szczepionki przeciwko zagrożeniu wirusem HPV.
• „One Bilion Rising” – w Słupsku odbyło się już 10 edycji akcji, w której w tańcu łączą się osoby przeciwstawiające się przemocy wobec kobiet i wyrażające swoje poparcie dla równouprawnienia.

3.3. Opis projektu wybranego do realizacji w ramach ,,Planu Działań dla Miast. Modelowa lokalność’’

3.3.1. Krótka charakterystyka projektu

Projekt obejmie następujące zadania:

• powołanie Rady Kobiet  – czas realizacji: II kwartał 2022 roku,
• organizacja Forum Rad Kobiet – IV kwartał 2022 roku,
• podpisanie Europejskiej Karty Równości Kobiet i Mężczyzn w Życiu Lokalnym – IV kwartał 2022 roku.

3.3.2. Realizacja i wdrażanie

Powołanej nowej Radzie Kobiet powierzone zostaną zadania:

• analiza polityki miasta pod względem potrzeb kobiet,
• wyrażanie opinii na temat projektów dokumentów strategicznych miasta,
• opiniowanie projektów uchwał i aktów prawa miejscowego dotyczących wszystkich obszarów bezpośrednio i pośrednio dotyczących sytuacji kobiet w mieście oraz równouprawnienia,
• diagnoza sytuacji kobiet w Słupsku,
• edukacja mieszkańców i mieszkanek w każdym wieku dotycząca równouprawnienia,
• wspieranie organizacji akcji społecznych i imprez podejmujących tematy kobiece oraz równouprawnienia, np. utworzenie szlaku „Śladami słupszczanek” – partnerem akcji będzie Rada Seniorów działająca przy prezydentce miasta,
• monitorowanie działań miasta pod kątem realizowania polityki rodzinnej (m.in. udzielanego wsparcia, dostępności żłobków i przedszkoli itp.),
• monitorowanie działań miasta pod kątem realizowania polityki społecznej i senioralnej.

Organizacja Forum Rad Kobiet będzie miejscem dyskusji o potrzebach i wyzwaniach kobiet w społecznościach lokalnych. Razem z powołaną Radą Kobiet i ekspertką prof. Małgorzatą Fuszarą zostanie wypracowany zakres tematów do rozmów oraz lista prelegentów na spotkaniach. Wstępnie przewidziano następujące panele tematyczne: panel antyprzemocowy, panel dotyczący wsparcia kobiet i dzieci, panel Ukraina – wojna a kobieta. W celu przygotowania do realizacji forum zaplanowano wizytę studyjną – spotkanie z Warszawską Radą Kobiet. Do realizacji zadania Forum Rad Kobiet zaprosi organizacje pozarządowe, np. Kobiecy Słupsk, Centrum Inicjatyw Obywatelskich, Soroptimist International – Klub w Słupsku, Stowarzyszenie Triny Papisten.

Podpisanie Europejskiej Karty Równości Kobiet i Mężczyzn w Życiu Lokalnym przewidziane jest w trakcie trwania Forum Rad Kobiet. Strategia Rozwoju Miasta Słupska na lata 2017-2022 przewidywała przyjęcie powyższego dokumentu przez radę miasta. Jednak aktualne orzecznictwo wskazuje na brak kompetencji rady do podjęcia uchwały w tym zakresie. Dokument zostanie podpisany przez prezydent miasta. Europejska Karta Równości Kobiet i Mężczyzn w Życiu Lokalnym obejmuje 30 obszarów tematycznych, będących zadaniami gminy i wynikającymi z ustawy o samorządzie gminnym. Sygnatariusz karty może skupić się na jednym bądź kilku wybranych przez siebie zadaniach i wdrożyć Równościowy Plan Działania w wybranych obszarach. Podpisanie karty będzie wstępem do wypracowania Równościowego Planu Działań. Do tworzenia planu zostaną zaproszone osoby ze środowiska pozarządowego działający w różnorodnych obszarach, tj. wsparcia osób wykluczonych, budowania społeczeństwa obywatelskiego itp. Do wdrażania planu będą także zaproszone jednostki miejskie i miejskie spółki.

Rozwiązania wdrożone w Słupsku w zakresie równości będę prezentowane w różnych kanałach informacyjnych miasta, na spotkaniach posiedzeń zarządu oraz walnych zgromadzeniach członkiń i członków zarządu stowarzyszeń Pomorskie w Unii oraz Samorządy dla Polski – region pomorski, których członkinią jest wiceprezydentka Słupska Marta Makuch.

3.3.3. Produkty/rezultaty z odniesieniem do wskaźników zrównoważonego rozwoju

W Strategii Rozwoju Miasta Słupska na lata 2017-2022 wymienia się trzy wskaźniki z zakresu edukacji równościowej (dziedziny rozwoju: pkt 3.3.1., s. 49):

• liczbę osób, do których skutecznie dotarła edukacja antydyskryminacyjna,
• subiektywną ocenę tolerancji społecznej w mieście,
• liczbę kampanii równościowych przeprowadzonych przez miasto, organizacje pozarządowe, biznes, szkoły, uczelnie itp.

Finalnymi produktami działania Słupska na rzecz równości płci będą:

• powołanie Rady Kobiet,
• organizacja Forum Rad Kobiet,
• podpisanie Europejskiej Karty Równości Kobiet i Mężczyzn w Życiu Lokalnym.

Finalnymi rezultatami zaś będą:

• wyłonienie regionalnych liderek,
• zmiana przekonań dotycząca roli kobiety w życiu społecznym i politycznym,
• podniesienie świadomości kobiet w zakresie ich praw,
• rozwój demokracji w regionie,
• powstanie płaszczyzny do większej aktywności kobiet.