Wstęp

Towarzyszący 11. Światowemu Forum Miejskiemu „Plan Działań dla Miast. Modelowa lokalność” (PDM) to program unikatowy w skali europejskiej. Łączy ponad sto polskich miast, które w różnorodny sposób odpowiadają na lokalne wyzwania zgodne z celami zrównoważonego rozwoju określonymi w Agendzie 2030. Jego celem jest włączenie polskich miast w światową dyskusję na temat trendów zrównoważonej urbanizacji oraz popularyzacja ich wdrażania w ramach zadań własnych miast.

Kryterium kwalifikacji do programu stanowiły dotychczasowe osiągnięcia miast w wybranym celu zrównoważonego rozwoju Agendy 2030. O unikatowym charakterze „Planu Działań dla Miast” przesądza przedstawienie w jednej inicjatywie bogactwa różnorodnych doświadczeń, którymi polskie miasta mogą dzielić się z innymi. Program PDM prowadzony był równolegle do prac nad nową Krajową Polityką Miejską 2030 i stanowi jeden z projektów strategicznych ujętych w KPM 2030. Dokument pokazuje dobre praktyki wypracowane już przez polskie miasta w ostatnich latach, aby mierzyć się z wyzwaniami w 17 celach, w tym ubóstwem mieszkańców, nierównościami społecznymi, barierami w rozwoju gospodarczym czy zmianami klimatu. Jednocześnie jak w soczewce dokument skupia się na 2022 roku i ukazuje bogactwo projektów zaplanowanych w miastach na ten rok. Chociaż Światowe Forum Miejskie trwa kilka dni, poprzez te działania jest obecne w ponad 100 polskich miastach przez cały okres realizacji „Planu Działań dla Miast”.

Śrem bierze udział w Programie „Plan Działań dla Miast. Modelowa lokalność” z projektem „Wykonanie nasadzeń roślin wieloletnich przy ul. ks. J. Popiełuszki oraz przy ul. A. Mickiewicza w Śremie”, co przyczyni się do pozostawienia trwałego wkładu w wypracowanie wspólnej wizji zrównoważonego rozwoju polskich miast dzięki wymianie doświadczeń. Włączając się w światowy trend zrównoważonej przemiany przestrzeni miejskich oraz realizując projekt w ramach „Planu Działań dla Miast”, Śrem uczestniczy w dyskusji na temat rozwoju terenów zurbanizowanych oraz tworzeniu platformy dla systematycznego udoskonalania i wdrażania dobrych wzorców w lokalnych politykach miejskich. PDM ma na celu upowszechnienie dobrych praktyk zaczerpniętych ze zrealizowanych przedsięwzięć wypełniających Cele Zrównoważonego Rozwoju ONZ oraz promocję osiągnięć poszczególnych miast w ich wypełnianiu, istotnych z perspektywy miast i szukania odpowiedzi na lokalnie występujące problemy, niezależnie od skali projektów lub działań.

Działania Śremu realizowane w ramach „Planu Działań dla Miast” w projekcie „Wykonanie nasadzeń roślin wieloletnich przy ul. ks. J. Popiełuszki oraz przy ul. A. Mickiewicza w Śremie” odwołują się do 13. Celu Zrównoważonego Rozwoju, tj. Działania w dziedzinie klimatu. Realizacja tego projektu wpisuje się w rozstrzygnięcia strategiczne w dokumentach strategicznych Śremu wymienionych w raporcie. Zapraszamy do lektury raportu i zapoznania się z wyzwaniami i osiągnięciami Śremu.

Rozdział 1. Przyczyny podjęcia przez miasto Śrem działań w Celu 13. Działania w dziedzinie klimatu

1.1. Krótka charakterystyka miasta

Miasto Śrem, siedziba gminy miejsko-wiejskiej i powiatu śremskiego, leży w województwie wielkopolskim. Śrem jest usytuowany w centralnej Polsce w odległości 42 km od Poznania. Obecnie dąży do ścisłej integracji z poznańską metropolią. Jest lokalnym ośrodkiem usługowo-przemysłowym, a także węzłem drogowym przy szosie Poznań – Rawicz. Z miasta prowadzą drogi do Poznania, Wrześni, Leszna, Głuchowa, Czempina.

Rycina 1. Śremska starówka (źródło: UM Śrem)

Gmina zlokalizowana jest na terenie Niziny Wielkopolsko-Kujawskiej, w obrębie tzw. Odcinka Śremskiego Pradoliny Warciańsko-Odrzańskiej, wchodzącej w skład większej Pradoliny Warszawsko-Berlińskiej. Przez Śrem przepływa rzeka Warta, trzecia pod względem wielkości rzeka Polski. W Śremie rzeka gwałtownie skręca i zmienia kierunek biegu z równoleżnikowego na południkowy. Na terenie gminy znajduje się wiele obszarów cennych przyrodniczo objętych ochroną prawną wynikającą z ustawy o ochronie przyrody. Należą do nich: rezerwat „Czmoń”, dwa parki krajobrazowe: Rogaliński Pak Krajobrazowy i Park Krajobrazowy im. gen. Dezyderego Chłapowskiego, dwa obszary sieci Natura 2000: „Rogalińska Dolina Warty” i „Ostoje Rogalińska”, zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Łęgi Mechlińskie”, 14 użytków ekologicznych i 74  pomników przyrody. Gmina wykorzystuje swoje walory przyrodnicze, będąc jednym z regionalnych liderów w zakresie turystycznego zagospodarowania Warty.

Na terenie miasta zlokalizowane są trzy parki: Park Miejski im. Powstańców Wielkopolskich znajdujący się przy ul. Poznańskiej, Miejski Park Ekologiczny im. Włodzimierza Puchalskiego oraz Park Śremskich Odlewników. Na uwagę zasługuje szczególnie pierwszy park powstały w 1888 roku o powierzchni 46 ha, na terenie którego znajdują się zabytkowe drzewa, a także głazy narzutowe, liczne pomniki, ogródek jordanowski oraz stadion miejski. Drugi z wymienionych parków ma charakter naturalistyczny. Obejmuje obszar 22 ha. Powstał 8 listopada 1995 roku. Jego zadrzewienie stanowią: klony zwyczajne, dęby szypułkowe, lipy drobnolistne, wierzby szare, topole czarne, jawory, olsze czarne jesiony wyniosłe, brzozy, buki, graby, wiązy. Na terenie parku znajduje się użytek ekologiczny „Bagienko” o powierzchni 4,82 ha.

Rycina 2. Wieża ciśnień i widok na Wartę (źródło: UM Śrem)

Klimat na terenie gminy posiada cechy klimatu umiarkowanego, z dużymi wpływami mas powietrza morskiego i kontynentalnego. Według regionalizacji klimatycznej Romualda Gumińskiego gmina leży w obrębie Dzielnicy Środkowej, charakteryzującej się stosunkowo korzystnymi warunkami klimatycznymi. Liczba dni mroźnych waha się w granicach od 30 do 60, natomiast liczba dni z przymrozkami od 100 do 110. Pokrywa śnieżna utrzymuje się od 38 do 60 dni. Opady na terenie Dzielnicy Środkowej są umiarkowane i wynoszą około 550 mm. Okres wegetacyjny waha się w granicach od 200 do 220 dni w ciągu roku.

Śrem jest jednym z najstarszych ośrodków miejskich Wielkopolski. W późnym średniowieczu nastąpił gwałtowny rozwój miasta związany z położeniem przy szlaku łączącym Poznań z Wrocławiem i rozwojem sukiennictwa. Wiek XVII i XVIII to okres wielkich klęsk, w wyniku których miasto podupadło, m.in. epidemii dżumy i zniszczeń spowodowanych potopem szwedzkim. Wśród zabytków znajduje się tu odrestaurowany w 2008 roku śremski rynek. Jest on prostokątnym placem (160 x 90 m) wytyczonym w XVI wieku. Dzisiejszą zabudowę pierzei rynkowych stanowią kamienice główne z XIX wieku. Najbardziej okazałą budowlą jest ratusz z 1838 roku, nad którym góruje zegarowa wystawka.

Dynamiczny rozwój miasta wiąże się z budową Odlewni Żeliwa HCP, która rozpoczęła produkcję w 1968 roku. Po 1990 roku miasto pozostało silnym ośrodkiem gospodarczym z dynamicznie rozwijającą się prywatną przedsiębiorczością m.in. w branżach: meblarskiej, spożywczej, elektronicznej i produkcji tworzyw sztucznych. Duża część przedsiębiorstw działa na terenach inwestycyjnych na obszarze wiejskim gminy. W samym Śremie został utworzony Śremski Park Inwestycyjny, którego część włączono do Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej jako jej podstrefa.

Ludność gminy na koniec 2021 roku wynosiła 40 989 osób, z czego 27 726 osób zamieszkiwało miasto Śrem, co stanowi 67,6% mieszkańców gminy. Od czasów powojennych liczba ludności gminy pomału, lecz systematycznie wzrastała, osiągając szczyt w 2020 roku. W ciągu ostatnich kilku lat obserwuje się trend lekkiego spadku liczby ludności w mieście na korzyść sołectw, gdzie na tereny wiejskie przeprowadza się część mieszkańców miasta. 59,2% mieszkańców gminy jest w wieku produkcyjnym, 20,1% w wieku przedprodukcyjnym, a 20,7% w wieku poprodukcyjnym

1.2. Główne wyzwania i ich ujęcie w strategii rozwoju miasta

Głównym wyzwaniem Śremu jako miasta rozwijającego się dynamicznie pod wpływem atrakcyjnego położenia w obrębie poznańskiej metropolii jest stworzenie przyjaznego miejsca do życia, pracy i wypoczynku.

Program ochrony środowiska dla gminy Śrem na lata 2019-2022 z perspektywą na lata 2023-2026 definiuje 12 obszarów interwencji, wśród których Cel 13. Realizują trzy obszary: ochrona klimatu i jakości powietrza (obszar 1), zasoby przyrodnicze (obszar 9) oraz edukacja (obszar 11).

Dla obszaru interwencji ochrona klimatu i jakości powietrza wyznaczono następujące cele:

• dobra jakość powietrza atmosferycznego bez przekroczeń dopuszczalnych norm –  osiągnięcie poziomów dopuszczalnych zanieczyszczeń powietrza: docelowego poziomu benzo(a)pirenuoraz pyłu zawieszonego PM2,5 i PM10;
• ograniczenie emisji gazów cieplarnianych – wśród typów zadań przeznaczonych do realizacji znalazły się m.in.: modernizacja energetyczna, w tym termomodernizacja budynków w celu poprawy efektywności energetycznej; wdrażanie i aktualizacja gminnego planu gospodarki niskoemisyjnej; programy ochrony powietrza (POP) i ich aktualizacje; instalacja OZE na budynkach użyteczności publicznej i mieszkalnych; promocja OZE; zmiana sposobu ogrzewania z pieców indywidualnych na centralne ogrzewanie z kotłowni lokalnych; rozwój i promocja transportu zbiorowego i transportu przyjaznego środowisku; rozwój sieci gazowej; budowa systemów ostrzegania i reagowania w sytuacji zjawisk ekstremalnych; doposażenie wyspecjalizowanych jednostek w specjalistyczny sprzęt do wykrywania i likwidacji powstałych zagrożeń, budowa dróg i ścieżek rowerowych.

Dla obszaru interwencji zasoby przyrodnicze za cel postawiono zachowanie różnorodności biologicznej oraz zwiększenie terenów leśnych w ogólnej powierzchni gminy. Przykładowymi typami zadań do realizacji są: utrzymanie i zwiększenie obecnego stanu zalesienia; zieleń drogowa, osłonowa, izolacyjna; ochrona, pielęgnacja i odtwarzanie poprzez nasadzanie zadrzewień i zakrzewień śródpolnych tworzących korytarze ekologiczne; zalesianie luk, nieużytków oraz niewielkich fragmentów terenów rolniczych powodujących defragmentację obszarów leśnych; ochrona istniejących; tworzenie nowych form ochrony przyrody.

Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2017-2023 realizuje założenia Celu 13. w zakresie ochrony powietrza, do czego nawiązuje wizja stanu obszaru rewitalizacji po przeprowadzonym procesie rewitalizacji. Wizja pozwoliła na sformułowanie czterech celów strategicznych. Jednym z nich jest Cel 3. Polepszenie stanu środowiska, któremu przypisano kierunek działań 3.1. Lepsza jakość powietrza w gminie. Działanie to jest realizowane dzięki dwóm projektom: „Stop dymiącym kominom” i „Czyste powietrze”. Pierwszy projekt stanowi element ogólnogminnego programu „Z myślą o środowisku” i polega na dofinansowaniu likwidacji pieców węglowych i ich zastąpieniu innym, ekologicznym źródłem ciepła. Działanie zakłada także przeprowadzanie przez straż miejską kontroli gospodarstw domowych w zakresie spalania odpadów w domowych piecach. Drugi projekt opiera się przede wszystkim na organizacji spotkań informacyjno-edukacyjnych z mieszkańcami podobszaru obszaru rewitalizacji mających na celu uświadomienie im szkodliwości wpływu niskiej emisji na zdrowie i życie ludzkie. Strażników miejskich rozdają ulotki informujące o tym, jak palić i co można spalać, a czego nie, w domowych paleniskach.

Rozdział 2. Charakterystyka Celu 13. Działania w dziedzinie klimatu z perspektywy Śremu

W zakres problematyki Celu 13. wchodzą zmiany klimatyczne, ich przyczyny i skutki. Jedną z przyczyn tych zmian jest ciągły wzrost emisji gazów cieplarnianych, powstałych w wyniku działań człowieka, następstwem – zmiany we wzorcach pogodowych oraz nasilenie ekstremalnych zjawisk pogodowych. Aby działania na rzecz klimatu były skuteczne, należy podejmować wysiłki na dwóch płaszczyznach: ograniczania niskiej emisji i działań w zakresie błękitno-zielonej infrastruktury. Gmina realizuje założenia związane z ochroną klimatu na obu tych sferach przez wypełnianie zadań przyjętych planów i programów związanych z gospodarką niskoemisyjną oraz wzrostem powierzchni terenów zieleni i poprawą ich jakości.

Rozdział 3. Droga Śremu do doskonałości w realizacji Celu 13. Działania w dziedzinie klimatu

3.1. Działania miasta w drodze do realizacji Celu 13. Działania w dziedzinie klimatu

Gmina Śrem realizuje Cel 13. w dwóch dziedzinach: w dziedzinie błękitno-zielonej infrastruktury i ochrony powietrza przed zanieczyszczeniami. Działania gminy w obszarze ochrony klimatu i powietrza realizowane są w oparciu o Program ochrony środowiska dla gminy Śrem na lata 2019-2022 z perspektywą na lata 2023-2026, przyjęty uchwałą nr 97/IX/2019 Rady Miejskiej w Śremie z dnia 12 września 2019 roku. Realizacja działań wskazanych w programie przyczynia się do poprawy i uporządkowania zarządzania środowiskiem na terenie gminy, poprawy jakości środowiska naturalnego i jakości życia mieszkańców, a także do zrównoważonego rozwoju gminy.

W 2021 roku zrealizowano następujące przedsięwzięcia mające na celu poprawę jakości powietrza, redukcję emisji gazów cieplarnianych i ograniczenie zjawiska niskiej emisji:

• kontynuowano program udzielania dotacji, przyjęty uchwałą Rady Miejskiej w Śremie nr 293/XXXI/2017 z dnia 23 marca 2017 roku ze zmianami, na likwidację pieców węglowych i ich zastąpienie kotłem gazowym, elektrycznym, olejowym, pompą ciepła lub w przypadku braku możliwości podłączenia budynku lub lokalu mieszkalnego do sieci ciepłowniczej lub gazowej – kotłem na paliwo stałe; na mocy uchwały nr 313/XXVIII/2021 z dnia 24 czerwca 2021 roku Rady Miejskiej w Śremie odstąpiono od udzielania dotacji na zakup i montaż kotłów opalanych paliwem stałym oraz umożliwiono udzielanie dotacji na zakup i montaż pompy ciepła w nowo powstającym budynku; w 2021 roku udzielono 46 dotacji na łączną kwotę 232 392,98 zł, z czego 78% dotacji wiązało się z likwidacją pieca węglowego i zastąpieniu kotłem gazowym;
• budowa i modernizacja dróg;
• budowa dróg rowerowych, ciągów i tras pieszo-rowerowych na terenie gminy, w tym kładki pieszo-rowerowej nad kanałem ulgi rzeki Warty wraz ze ścieżką pieszo-rowerową do Zbrudzewa i w kierunku Mechlina, ścieżki rowerowej Śrem – Psarskie;
• wspomaganie ekologicznych form transportu: dokonano serwisu i konserwacji istniejących samoobsługowych stacji naprawy rowerów i kontynuowano utrzymanie systemu Roweru Miejskiego, funkcjonowała bezpłatna komunikacja miejska (ograniczenie emisji zanieczyszczeń z transportu);
• budowa energooszczędnego oświetlenia dróg gminnych (zamontowano 101 lamp).

Ponadto, w związku z utworzeniem Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków w 2021 roku rozpoczęto przyjmowanie od właścicieli lub zarządców budynków położonych na terenie gminy deklaracji dotyczących źródeł ciepła i źródeł spalania paliw. Celem stworzenia ewidencji jest zgromadzenie informacji o źródłach ciepła w budynkach. Narzędzie to ma wspierać system wymiany „kopciuchów” na źródła niskoemisyjne.

W 2021 roku zamontowano dodatkowe dwa czujniki jakości powietrza w prawobrzeżnej części Śremu: na terenie Zespołu Szkół Politechnicznych im. Powstańców Wielkopolskich w Śremie przy ul. Popiełuszki 30 oraz na budynku Liceum Ogólnokształcącego im. Wybickiego przy ul. Poznańskiej 11. Na terenie gminy działa już 15 stacji pomiarowych jakości powietrza.

Również w zakresie ochrony powietrza zadania Celu 13. realizuje Program ochrony środowiska dla gminy Śrem na lata 2019-2022 z perspektywą na lata 2023-2026, przyjęty uchwałą nr 97/IX/2019 Rady Miejskiej w Śremie z dnia 12 września 2019 roku. Główne zadania wskazane w programie, nieujęte w Planie gospodarki niskoemisyjnej gminy Śrem, realizowane w 2020 roku dotyczyły rozbudowy i modernizacji kanalizacji deszczowej, budowy energooszczędnego oświetlenia dróg gminnych, kontroli realizacji uchwały antysmogowej i zakazu spalania odpadów w urządzeniach grzewczych, udzielenia dotacji dla spółek wodnych na utrzymanie urządzeń melioracyjnych, likwidacji dzikich wysypisk śmieci, utrzymywania terenów zieleni urządzonej czy doposażenia jednostek ochotniczej straży pożarnej w sprzęt ratowniczo-gaśniczy.

Dokumentem realizującym zadania Celu 13. w sferze ochrony powietrza jest Strategia rozwoju elektromobilności dla gminy Śrem na lata 2020-2036 przyjęta do realizacji w 2020 roku oraz Lokalny Program Rewitalizacji w zakresie realizacji zadań z projektów: „Stop dymiącym kominom” i „Czyste powietrze”.

W dziedzinie błękitno-zielonej infrastruktury gmina realizowała Cel 13. poprzez następujące działania:

• rekultywację stawu w ramach projektu „Rewitalizacji Parku Miejskiego im. Powstańców Wielkopolskich w Śremie - etap I” (201);
• uzupełnianie zieleni w podwórkach i ich bezpośredniemu otoczeniu – w działanie w ramach Lokalnego Programu Rewitalizacji na lata 2017-2023 (2021);
• budowa tężni solankowej w Parku Śremskich Odlewników (2021);
• zadania związane z ukwieceniem miasta roślinami jednorocznymi i wieloletnimi wraz z bieżącą pielęgnacją nasadzeń oraz uzupełnianie ubytków w zieleni miejskiej – wykonywanie nasadzeń kompensacyjnych (realizowane corocznie);
• modernizacja pl. 20 Października w Śremie – odświeżenie wizerunku rynku przez m.in. nowe nasadzenia, w tym zieleń wysoką (zadanie zaplanowane na 2022);
• nowe nasadzenia drzew i krzewów  w Ogrodzie Róż, na terenach parków i w pasach drogowych w Śremie (zadanie zaplanowane na 2022).

W zakresie błękitnej infrastruktury ochronę zasobów wodnych gmina realizuje, współpracując z Państwowym Gospodarstwem Wodnym Wody Polskie. Działania obejmują informowanie mieszkańców o projektowanych i obowiązujących dokumentach na temat gospodarowania wodami, np. o Planie przeciwdziałania skutkom suszy. Mieszkańcy gminy uzyskują również informacje na stronie internetowej Urzędu Miejskiego w Śremie o trwających naborach wniosków na realizację przedsięwzięć mających na celu np. zabezpieczenie upraw rolnych przed skutkami suszy czy zbieranie wody opadowej i jej zagospodarowanie na terenie nieruchomości (Program „Moja Woda” obsługiwany przez WFOŚiGW w Poznaniu).

3.2. Modelowa lokalność – dobra praktyka miasta

Dobrą praktyką miasta jest obsadzanie niezagospodarowanych trawników wzdłuż ciągów dróg szpalerem krzewów spełniających funkcje środowiskotwórcze oraz ochronne przed zanieczyszczeniami, hałasem i nadmiernym spływem powierzchniowym. Ponadto corocznie miasto realizuje nasadzenia drzew i krzewów w parkach i na skwerach miejskich. Śrem, realizując nowe nasadzenia, dobiera szatę roślinną z uwzględnieniem warunków terenowych, w szczególności glebowych i powietrzno-wodnych. Na terenie gminy na bieżąco rozbudowywana i wzbogacana jest przestrzeń miejska w nowe elementy małej architektury miejskiej (ławki, kosze, donice, urządzenia zabawowe).

W ramach walki ze smogiem przy planowaniu nowych nasadzeń – szczególnie na obszarze zwartej zabudowy starego miasta – wybiera się rośliny zimozielone (m.in. jałowce, cisy, daglezje i świerki), których obecność jest szczególnie istotna w okresie jesienno-zimowym –  poza okresem wegetacji roślinności liściastej. Nowo wprowadzany dobór roślinności w parkach i na skwerach jest pozytywnie oceniany przez lokalną społeczność.

W zakresie ochrony powietrza realizowana jest kampania edukacyjna „Śrem antysmogowo”, skierowana do mieszkańców w celu podnoszenia świadomości ekologicznej m.in. na temat szkodliwości wykorzystywania do celów grzewczych odpadów jako paliwa w piecach i kotłowniach domowych. W ramach kampanii funkcjonariusze straży miejskiej przeprowadzają kontrole nieruchomości pod kątem ewentualnego wykorzystywania odpadów jako opału i przestrzegania zapisów „uchwały antysmogowej” przyjętej przez Sejmik Województwa Wielkopolskiego.

3.3. Opis projektu wybranego do realizacji w ramach ,,Planu Działań dla Miast. Modelowa lokalność’’

3.3.1. Krótka charakterystyka projektu

Projekt „Wykonanie nasadzeń roślin wieloletnich przy ul. ks. J. Popiełuszki oraz przy ul. A. Mickiewicza w Śremie” polega na nowym sposobie zagospodarowania terenów zieleni położonych na czterech działkach zlokalizowanych w strefie ochrony konserwatorskiej historycznego układu urbanistycznego miasta wpisanego do rejestru zabytków pod nr 225/A z dnia 22 października 1992 roku. Przestrzeń objęta projektem jest zaniedbana i wymaga rewitalizacji. Głównym założeniem projektu jest stworzenie atrakcyjnej i funkcjonalnej przestrzeni miejskiej wpisującej się w istniejący układ urbanistyczny miasta.

3.3.2. Realizacja i wdrażanie

Obecnie projekt rewitalizacji jest w trakcie realizacji. Roboty zostały zlecone firmie wyłonionej w drodze zapytania o cenę. Termin wykonania robót to 30 kwietnia 2022 roku.

Poniżej przedstawiono opis projektowanych działań dla czterech działek.

• Działka nr ewid. 995 – pas drogowy ul. Popiełuszki

Rycina 3. Ul. Popiełuszki – stan przed realizacją projektu (źródło: UM Śrem)

Teren położony jest na prawobrzeżnej części miasta i dotychczas był porośnięty trawą. Obejmuje fragment o wystawie południowej, o długości 33 m i szerokości do 3 m. Na szerszym końcu sąsiaduje ze stacją transformatorową. Na terenie zlokalizowana jest ławka i kosz uliczny betonowy. Lokalizacja podziemnej podziemnej linii energetycznej wymusiła rezygnację z nasadzeń zieleni wysokiej. Projekt przewiduje nasadzenie krzewów kwitnących, z dominantą w postaci trzech kolumnowych jałowców. Całość wyłożona zostanie matą ogrodniczą i wyściółkowana korą sosnową.

• Działka nr ewid. 2634 – ul. Mickiewicza 32 i 34

Rycina 4., 5. Ul. Mickiewicza 32 i 34 – stan przed realizacją projektu (źródło: UM Śrem)

Rycina 6. Ul. Mickiewicza 32 po realizacji (źródło: UM Śrem)

Teren położony jest na lewobrzeżnej części miasta i dotychczas obejmował trawniki o wystawie północnej zlokalizowane między pasem drogi powiatowej a dwoma budynkami wielorodzinnymi. Budynki nie posiadają wyodrębnionych dojazdów do posesji, dlatego w ramach projektu pozostawiono dwie części komunikacyjne, uwzględniające też możliwość parkowania pojazdów – tak jak to funkcjonuje aktualnie. Części komunikacyjne oddzielone zostały od terenów zieleni betonowymi opornikami (12 cm x 25 cm, osadzane na ławie betonowej z oporem). Wcześniejsza zamierająca zieleń została usunięta, pozostała jedna okazała dzika grusza, która została wkomponowana w projektowaną zieleń. Przestrzeń pod sadzonymi roślinami została wyściółkowana korą sosnową, a pozostała część trawnika została zrekultywowana (oprysk na chwasty, wertykulacja, dosianie trawy i nawożenie).

• Działka nr ewid. 2633/1 – ul. A. Mickiewicza 26

Rycina 7. Ul. Mickiewicza 26 po realizacji (źródło: UM Śrem)

Teren położony jest na lewobrzeżnej części miasta i dotychczas obejmował trawnik o wystawie północnej. Zlokalizowany jest między pasem drogi powiatowej a budynkiem wielorodzinnym. Z uwagi na ograniczoną przestrzeń i sąsiedztwo dużego drzewa na przyległej posesji posadzone zostaną jedynie krzewy liściaste. Przestrzeń pod sadzonymi roślinami została wyściółkowana korą sosnową, a pozostała część trawnika została zrekultywowana.

• Działka nr ewid. 2632 – ul. A. Mickiewicza 24A, w sąsiedztwie skrzyżowania z ul. Działyńskiego w Śremi

Rycina 8. Ul. Mickiewicza 24A po realizacji (źródło: UM Śrem)

Teren położony jest na lewobrzeżnej części miasta i dotychczas obejmował trawnik o wystawie północnej. Zlokalizowany jest między pasem drogi powiatowej a budynkiem wielorodzinnym. Lokalizacja na terenie skrzynki energetycznej i podziemnej linii energetycznej ogranicza możliwość sadzenia zieleni wysokiej, stąd posadzenie jednego drzewa oraz kilku krzewów liściastych. Przestrzeń pod sadzonymi roślinami została wyściółkowana korą sosnową, a pozostała część trawnika została zrekultywowana.

3.3.3. Produkty/rezultaty z odniesieniem do wskaźników zrównoważonego rozwoju

Realizacja projektu znajdzie przełożenie na następujące wskaźniki zrównoważonego rozwoju:

• wzrost bioróżnorodności gatunkowej roślin i zwierząt, zwłaszcza owadów,
• wzrost liczebności zapylaczy,
• wzrost magazynowania wody opadowej dzięki zatrzymywaniu jej przez rośliny i ich system korzeniowy, zmniejszenie spływu powierzchniowego,
• zmniejszenie rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń przez szpalery krzewów w pasach drogowych,
• tłumienie hałasu przez drzewa i krzewy,
• uzyskanie zorganizowanej i uporządkowanej zieleni w obrębie zwartej zabudowy starego miasta
• poprawa estetyki miasta poprzez rewitalizację zaniedbanej przestrzeni publicznej.